Σύνταξη : Πολυδεύκης Παπαδόπουλος
Οι επιπτώσεις που θα έχει στις διεθνείς αγορές πετρελαίου και φυσικού αερίου μια πιθανή επίθεση του Ισραήλ στις ενεργειακές υποδομές του Ιράν, παρά την αντίθεση των ΗΠΑ και των χωρών της περιοχής, οι συνέπειες από τυχόν αντίποινα της Τεχεράνης στις ανάλογες εγκαταστάσεις της Σ. Αραβίας, του Κατάρ, του Κουβέιτ και των ΗΑΕ, αλλά και του ίδιου του Ισραήλ, το τι θα σημάνει ένα κλείσιμο ή ο περιορισμός της ναυσιπλοΐας στα Στενά του Ορμούζ, αλλά και οι λόγοι που οι τιμές των υδρογονανθράκων μένουν σχετικά χαμηλές μέσα σε τέτοιες γεωπολιτικές κρίσεις και αβεβαιότητες τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς και όλο το χρόνο που έχει μεσολαβήσει από την 7η Οκτωβρίου, αποτελούν τα ζητήματα που εξετάζονται στην εκπομπή του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου «Με το Πρώτο στην Ευρώπη και τον Κόσμο» (Α’ Πρόγραμμα, Σάββατα και Κυριακές 12.00-13.00). Προσκεκλημένος είναι ο Θεόδωρος Τσακίρης, καθηγητής Γεωπολιτικής και Ενεργειακής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
Στην αναμενόμενη σκληρή απάντηση του Ισραήλ στο Ιράν ως απάντηση στην δική του τελευταία επίθεση αναφέρεται συχνά ανεπισήμως, αλλά και επισήμως, πως θα συμπεριληφθούν ενεργειακές υποδομές των Ιρανών, πέραν του ζητήματος ενδεχόμενων βομβαρδισμών των πυρηνικών εγκαταστάσεων που διαθέτει η Τεχεράνη.
Πολλοί διεθνείς παράγοντες και ειδικά οι ΗΠΑ αποτρέπουν το Ισραήλ να κάνει και το ένα και το άλλο. Μένοντας μόνον στο θέμα των ενεργειακών υποδομών, που ενδεχομένως πρέπει να διακριθούν μεταξύ εκείνων που χρησιμεύουν για τις εξαγωγές του Ιράν σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο από εκείνες για τις εσωτερικές του ανάγκες, ο φόβος των Αμερικανών, αλλά και πολλών αγοραστών των υδρογονανθράκων όχι μόνον του Ιράν, αλλά συνολικά αυτών που εξάγονται από τα κράτη του Κόλπου –όπως οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, η Κίνα κλπ. -είναι μια έκρηξη τιμών, σε συνδυασμό με κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ. Όμως δεν είναι καθόλου σίγουρο πως οι αντιδράσεις αυτές μπορεί να ληφθούν υπόψη από το Ισραήλ στους σχεδιασμούς του.
Επομένως, τίθεται το ερώτημα τι θα σημάνει για την παγκόσμια ενεργειακή αγορά εάν το Ισραήλ αγνοήσει τελικά αυτές τις προειδοποιήσεις και επιτεθεί κατά ιρανικών ενεργειακών υποδομών, από πηγές, έως μονάδες επεξεργασίας αργού, λιμενικές εγκαταστάσεις, διυλιστήρια και ιδιαιτέρως τις εγκαταστάσεις στο νησί Χαργκ, από όπου το Ιράν αποστέλλει το 90% της παραγωγής του. ΄Ετσι, κατά αρχήν ο κ. Τσακίρης ερωτάται σε τι βαθμό θα επηρεαστεί η αγορά από την έλλειψη ιρανικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, που κυκλοφορεί επίσημα ή και ανεπίσημα, παρά τις δυτικές κυρώσεις κατά τις Τεχεράνης
Ωστόσο, σε οποιαδήποτε περίπτωση οι επιπτώσεις θα είναι πολύ μεγαλύτερες αν το Ιράν, ως αντιπερισπασμό, επιτεθεί στις υποδομές και εγκαταστάσεις χωρών του Κόλπου που επίσης είναι μεγάλοι παραγωγοί υδρογονανθράκων, όπως η Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ και τα ΗΑΕ (το Κατάρ μάλλον εξαιρείται λόγω ειδικών σχέσεων). Το Ιράν δεν έχει καλές σχέσεις μ’ αυτές τις χώρες, αν και με τη Σ. Αραβία υπήρξε η εντυπωσιακή προσέγγιση από το Μάρτιο του 2023 με τη διαμεσολάβηση της Κίνας.
Ωστόσο, μια γενικευμένη σύγκρουση του Ιράν με το Ισραήλ θα μπορούσε να συμπαρασύρει πολλά κι αν μη τι άλλο να οδηγήσει στο κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ. Από αυτά διέρχεται το σύνολο της παραγωγής των χωρών του Κόλπου, με την εξαίρεση, όπως σημειώνει ο κ. Τσακίρης ενός αγωγού αργού της Σαουδικής Αραβίας από την Ανατολή προς τη Δύση και ενός άλλου που συνδέει τα κοιτάσματα πετρελαίου στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με το λιμάνι της Φουτζέιρα, που βρίσκεται εκτός Στενών (αν και όχι σε μεγάλη απόσταση από το Ιράν). Επομένως μια τέτοια εξέλιξη θα είναι πολύ πιο σοβαρή από τη διαταραχή της ναυσιπλοΐας στη Ερυθρά, καθώς εκεί υπάρχει η –έστω δαπανηρή- εναλλακτική λύση του περίπλου της Αφρικής. Πάντως, να αναφερθεί πως τα Στενά του Ορμούζ δεν έχουν κλείσει ποτέ στο παρελθόν, ούτε και στον πόλεμο Ιράν – Ιράκ, το 1980-1988, όταν οι δύο πλευρές προσπάθησαν να διαταράξουν η μία τις εξαγωγές πετρελαίου της άλλης σε μια διαμάχη που έμεινε γνωστή ως πόλεμος των δεξαμενόπλοιων. Πάντως, ο κ. Τσακίρης θεωρεί λιγότερο πιθανό το κλείσιμο του Ορμούζ από ότι κτυπήματα του Ιράν στις ενεργειακές υποδομές των πετρελαιομοναρχιών του Κόλπου. Φυσικά αυτό σε περίπτωση που η σύγκρουση με το Ισραήλ κλιμακωθεί κι έχει το ίδιο υποστεί επιθέσεις στη δική του βιομηχανία ορυκτών καυσίμων.
Όμως, να υπογραμμιστεί πως παρά τα όσα συμβαίνουν από την 23η Σεπτεμβρίου και μετά, που άρχισε η σύγκρουση του Ισραήλ με την Χεζμπολάχ και μεγάλωσε η αντιπαράθεση με το Ιράν, οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου έχουν παρουσιάσει μια περιορισμένη αύξηση 10% (η οποία μάλιστα μειώθηκε εν συνεχεία μετά πληροφορίες για αποδοχή μιας εκεχειρίας από τη Χεζμπολάχ, χωρίς τον όρο της διακοπής των επιχειρήσεων του Ισραήλ στη Γάζα). Σε γενικές όμως γραμμές, οι τιμές αυτών των ενεργειακών υλών είναι 25%-30% χαμηλότερες από εκείνες της άνοιξης, αλλά και από ένα χρόνο πριν, δηλαδή πριν τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου, Στο κ. Τσακίρη τίθεται το ερώτημα το πως εξηγούνται αυτές οι τιμές, με τέτοιες γεωπολιτικές κρίσεις σε εξέλιξη, περιορισμό της κίνησης δεξαμενοπλοίων στην Ερυθρά κλπ.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος