Η ΕΡΤ στο νέο ευρωπαϊκό μετεωρολογικό δορυφόρο MTG-S

Ο μετεωρολόγος της ΕΡΤ, Παναγιώτης Γιαννόπουλος, βρέθηκε δίπλα στον νέο ευρωπαϊκό δορυφόρο MTG-S και ενημερώθηκε για την αποστολή του και το πώς αυτός θα βοηθήσει τους Ευρωπαίους πολίτες. Ο νέος δορυφόρος διαθέτει δύο όργανα τηλεπισκόπησης: τον MTG-Sounder και τον Sentinel-4.

Αυτός ο δορυφόρος είναι ο δεύτερος της νέας γενιάς, με την προηγούμενη γενιά να χρονολογείται πριν από 20 χρόνια. Η αποστολή του είναι μοναδική, καθώς ποτέ στο παρελθόν δεν έχει πραγματοποιηθεί κάτι αντίστοιχο από δορυφόρο άλλης χώρας. Ο δορυφόρος διαθέτει έναν αισθητήρα (MTG-Sounder) που μετρά τη θερμοκρασία και την υγρασία της ατμόσφαιρας σε όλα τα ύψη, κάθε 30 λεπτά, υπολογίζοντας τα κατακόρυφα προφίλ θερμοκρασίας και υγρασίας.

Μετρώντας τη θερμοκρασία και την υγρασία σε όλα τα ατμοσφαιρικά στρώματα, οι μετεωρολόγοι μπορούν να υπολογίσουν την ατμοσφαιρική αστάθεια και, έχοντας αυτήν την τρισδιάστατη πληροφορία, να προβλέψουν με μεγαλύτερη ακρίβεια πού και πότε θα εκδηλωθούν ισχυρές καταιγίδες.

Μέχρι τώρα, αντίστοιχες μετρήσεις γίνονταν με μετεωρολογικά μπαλόνια, τα οποία εκτοξεύονταν κάθε 12 ώρες από συγκεκριμένα σημεία (π.χ. η ΕΜΥ τα εκτοξεύει κάθε 12 ώρες από Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, Αθήνα). Τώρα, ο δορυφόρος θα εκτελεί αυτές τις μετρήσεις συνεχώς, μέρα και νύχτα, κάθε 30 λεπτά, από τα 36.000 χιλιόμετρα που πετά.

Έτσι, ο νέος δορυφόρος MTG-S θα συμπληρώνει τις παρατηρήσεις ακριβείας που πραγματοποιούνται από τον αδελφό του δορυφόρο της τρίτης γενιάς MTG-I, ο οποίος είναι ήδη στο διάστημα.

Ο συνδυασμός αυτών των παρατηρήσεων, με μεγαλύτερη συχνότητα και μεγαλύτερη λεπτομέρεια, θα παίξει βασικό ρόλο στη βελτίωση των προβλέψεων του καιρού για τις επόμενες ώρες (nowcasting), καθώς και για την πρόγνωση πολλών ημερών μέσω των αριθμητικών μοντέλων καιρού.

Υπεύθυνος για το σχεδιασμό του προγράμματος είναι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Εκμετάλλευση των Μετεωρολογικών Δορυφόρων EUMETSAT, στον οποίο συμμετέχουν 30 χώρες.

Η Ελλάδα, μέσω της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας ΕΜΥ, είναι μέλος από το 1988. Το πρόγραμμα μετεωρολογικών δορυφόρων της τρίτης γενιάς έχει διάρκεια 20 ετών και συνολικά θα εκτοξευτούν 4 δορυφόροι MTG-I και δύο MTG-S. Την κατασκευή και την αποστολή τους στο διάστημα έχει αναλάβει η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος ESA.

Sentinel-4: Ο φρουρός από το Διάστημα για την ποιότητα της ατμόσφαιρας στη Γη

Στον δορυφόρο MTG-S, θα υπάρχει και ο Sentinel-4 (στα ελληνικά, Φρουρός-4), που ανήκει στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Παρατήρησης της Γης Copernicus. Ο Sentinel-4 είναι ένα φασματόμετρο που μετρά στο υπεριώδες, ορατό και εγγύς υπέρυθρο φάσμα.

Από τη γεωστατική τροχιά, δηλαδή από τα 36.000 χιλιόμετρα, ο Sentinel-4 θα παρέχει δεδομένα κάθε ώρα για ένα ευρύ φάσμα αέριων ρύπων (π.χ. όζον, διοξείδιο του αζώτου, διοξείδιο του θείου), επιτρέποντας την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα και της αέριας ρύπανσης στην Ευρώπη. Αυτό θα επιτρέπει ακριβέστερες προβλέψεις της ποιότητας του αέρα, καθώς μέχρι τώρα υπήρχαν αντίστοιχες μετρήσεις από το διάστημα κάθε 24 ώρες.

Ο δορυφόρος θα παρέχει επίσης πληροφορίες για το όζον και την ηλιακή ακτινοβολία, για την πρόβλεψη της επιβλαβούς υπεριώδους ακτινοβολίας και θα συμβάλλει στην παρακολούθηση του κλίματος. Επιπλέον, μπορεί να μετρήσει τις εκπομπές ηφαιστειακής τέφρας ή καπνού από δασικές πυρκαγιές.

Η Διευθύντρια των προγραμμάτων παρατήρησης της Γης από την ESA, Simone Cheli, σε σύντομη συνέντευξή της, υπογράμμισε τη μεγάλη σημασία του νέου δορυφόρου για ακριβέστερες και πιο έγκαιρες προβλέψεις έντονων καιρικών φαινομένων.

Ο διευθυντής του προγράμματος Copernicus για την ατμόσφαιρα, Richard Engelen, τόνισε τη μεγάλη διαφορά στην ανανέωση των παρατηρήσεων για την αέρια ρύπανση. Ενώ μέχρι τώρα τα δεδομένα έρχονταν από το διάστημα κάθε 12 ώρες, τώρα θα έρχονται κάθε ώρα, βελτιώνοντας τις προβλέψεις της ποιότητας του αέρα.