Γιώργος Γραμματικάκης – 25 Οκτωβρίου 2023 (video)

Συμπληρώνεται φέτος ένας χρόνος από το θάνατο του διακεκριμένου φυσικού και πρώην πρύτανη Γιώργου Γραμματικάκη, ο οποίος έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα, στις 25 Οκτωβρίου του 2023. Γεννημένος στην Κρήτη, έλαβε το Διδακτορικό του δίπλωμα (Ph.D.) από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (Imperial College) της Μεγάλης Βρετανίας το 1973 στην πειραματική φυσική Υψηλών Ενεργειών. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα στρέφονταν γύρω από τη δομή της ύλης και την κοσμολογία. Ανάμεσα στις σπουδαίες πανεπιστημιακές του διακρίσεις ήταν και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Harvard. Επίσης, ασχολήθηκε επίσης με την ιστορία της επιστήμης. Συμμετείχε ακόμα στο πείραμα «Νέστωρ», που είχε ως στόχο να ανιχνεύσει τα φαντασματικά νετρίνα στα θαλάσσια βάθη της Πύλου.

Εξελέγη δύο φορές (1990 και 1993) πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης. Διετέλεσε πρόεδρος του Ιονίου Πανεπιστημίου. Διετέλεσε Πρόεδρος του Μουσείου «Νίκος Καζαντζάκης» στην Κρήτη και υπηρέτησε ως μέλος του Δ.Σ. της ΕΡΤ. Στη Δημόσια Τηλεόραση άλλωστε παρουσίασε την σημαντική σειρά εκπομπών επιστημονικού περιεχομένου ”Αναζητώντας τη Βερενίκη”. Από το 2012 ήταν αντιπρόεδρος στο Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Προσωπικότητα διεθνούς κύρους και αναγνώρισης, έλαβε ποικίλες διακρίσεις. Το 2014 εξελέγη ευρωβουλευτής με το «Ποτάμι». Ως ευρωβουλευτής ήταν μέλος των Επιτροπών Πολιτισμού και Παιδείας, και επίσης Περιβάλλοντος και Δημόσιας Υγείας, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει ένα επεισόδιο της σειράς ”Η Ζωή αλλού” παραγωγής 2005, στο οποίο φιλοξενείται ο Γιώργος Γραμματικάκης.

Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΑΛΛΟΥ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑΚΗΣ

Η σειρά εκπομπών “Η Ζωή είναι αλλού” παρουσιάζει μέσα από συνεντεύξεις με την Εύη Κυριακοπούλου, πορτρέτα ανθρώπων των τεχνών και των γραμμάτων, καλλιτεχνών αλλά και γενικότερα προσώπων που επιδρούν σημαντικά με τη δράση ή το έργο τους στη διαμόρφωση της σύγχρονης πολιτιστικής και κοινωνικής πραγματικότητας της Ελλάδας. Καλεσμένος σε αυτό το επεισόδιο είναι ο καθηγητής φυσικής και πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης και πρώην Πρόεδρος του Ιονίου Πανεπιστημίου Γιώργος Γραμματικάκης.

Αρχικά, η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από τη θέση της Γης και των ανθρώπων στο γαλαξία μας και στο σύμπαν. Ο Γιώργος Γραμματικάκης αναφέρει πως είναι πολύ πιθανό να υπάρχουν και άλλες μορφές ζωής στο σύμπαν που όμως λόγω των πολύ μεγάλων αποστάσεων είναι δύσκολο να έρθουμε σε επικοινωνία μαζί τους. Στην συνέχεια, μιλά για την ταχύτητα του φωτός και τις μαύρες τρύπες του διαστήματος, τονίζει την σχετικότητα του χρόνου, το παρόν, το παρελθόν και το μέλλον και ειδικότερα το μέλλον του σύμπαντος, την αέναη διαστολή του και την έκρηξή του σε 20 με 30 δισεκατομμύρια χρόνια. Έπειτα, ο Γιώργος Γραμματικάκης μιλά για τη δημιουργία του φαινομένου της ζωής, τον σχηματισμό του DNA, την εξαφάνιση των δεινοσαύρων, τη βιολογική εξέλιξη των θηλαστικών, τη φυσική επιλογή και την εμφάνιση του ανθρώπου.

Στο δεύτερο μέρος της εκπομπής, γίνεται λόγος για την εξέλιξη του ανθρώπου καθώς και για παλαιότερες θεμελιώδεις αρχές της επιστήμης οι οποίες πλέον έχουν ξεπεραστεί. Ακόμη, ο Γιώργος Γραμματικάκης θυμάται τη γνωριμία του με τον Στίβεν Χόκινγκ και τονίζει πως παρόλο που μπορούμε να γνωρίσουμε το σύμπαν είναι σχεδόν αδύνατο να μελετήσουμε το εσωτερικό της Γης. Παράλληλα, τονίζει πως τα άστρα δεν επηρεάζουν με κανένα τρόπο τη ζωή των ανθρώπων και πως η Γη κινδυνεύει από τον ίδιο τον άνθρωπο και την καταστροφή του περιβάλλοντος. Αναφορά γίνεται στα δύο βιβλία του και κυρίως στην ”κόμη της Βερενίκης”.

Τέλος, ο Γιώργος Γραμματικάκης αναφέρεται στην συμμετοχή του σε ένα κίνημα εναντίον των ”μπαλοθιών” στην Κρήτη και σε όλα όσα θα ήθελε να αλλάξει εκείνος στον κόσμο, εκκινώντας από την ανάγκη για την αλλαγή της ελληνικής παιδείας, τον περιορισμό της καταστροφής του περιβάλλοντος, κ.ά. Κλείνοντας, τονίζει πως η ζωή είναι μέσα μας και στους ανθρώπους που αγαπάμε.

Έτος παραγωγής: 2005
Αρχισυνταξία-παρουσίαση: Εύη Κυριακοπούλου
Σκηνοθεσία: Γιώργος Παναγιωτόπουλος

Σύνταξη Δαμιανός Αγραβαράς

Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr