Γ. Πανούσης στο Πρώτο: Η διαφθορά στην Ελλάδα έχει εκδημοκρατιστεί – Την ασκούν, περίπου, με δικαίωμα (audio)

«Η έννοια του μαύρου χρήματος εδώ στην Ελλάδα και όχι μόνο του μαύρου χρήματος του εγκλήματος, αλλά εν γένει του μαύρου χρήματος, της διαφθοράς, έχει εκδημοκρατιστεί και αυτή. Έχει θεωρηθεί ότι είναι μέρος της ισότητας, μέρος της κάλυψης των ανισοτήτων και λοιπά. Είναι ένα μεγάλο πρόβλημα τι είναι η διαφθορά στην Ελλάδα. Διότι η διαφθορά στην Ελλάδα έχει εκδημοκρατιστεί, δηλαδή κανείς την ασκεί περίπου με δικαίωμα,  περίπου ότι έχει δικαίωμα» ανέφερε ο καθηγητής Εγκληματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώην υπουργός Γιάννης Πανούσης, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Το GPS της Επικαιρότητας» με τον Θάνο Σιαφάκα, με αφορμή το κύκλωμα προστασίας στο οποίο συμμετείχαν επίορκοι αστυνομικοί.

Συγκεκριμένα, συζητώντας το πώς αντλεί κανείς την ασφάλεια ότι δεν θα συλληφθεί για το αδίκημα που διαπράττει και το πώς κινείται με μια υπερεξουσία, παρά και την εξέλιξη της τεχνολογίας που συνδράμει γενικώς στην αποκάλυψη ποινικώς κολάσιμων πράξεων, ο κ. Πανούσης ανέφερε τα εξής.

«Υπάρχει αυτή η λεγόμενη μπλε υποκουλτούρα, δηλαδή η αίσθηση ότι είναι το κράτος και υπάρχει και μια εξίσου αίσθηση ότι ποιος θα με ελέγξει αφού είμαι το κράτος ή εν πάση ένα μέρος του κράτους ή έχει φτιαχτεί και ένας μηχανισμός προστασίας αυτών που προστατεύουν, δηλαδή έχουν και παραπάνω ανθρώπους οι οποίοι κάποια στιγμή θα τα σβήσουν, θα τα κρύψουν κτλ., άρα δημιουργείται και ευτυχώς που δημιουργείται αυτό γιατί αλλιώς δεν θα συλλαμβάνονταν αν δεν είχαν αυτή την υπεραισιοδοξία, την αίσθηση ότι κανείς δεν μπορεί να με πιάσει, δεν θα πιανόντουσαν. Εκεί χάνουν τον έλεγχο και κάνουν τη λάθος κίνηση και εκεί συλλαμβάνονται» προσέθεσε ο κ. Πανούσης.

«Προφανώς οι άνθρωποι που έχουν εξουσία και μιλάμε για 70.000 ανθρώπους που έχουν τη νόμιμη βία στα χέρια τους και εξουσία και δυνατότητες και ευκαιρίες, πολλοί από αυτούς υποκύπτουν στον πειρασμό του να μετατρέψουν τον φύλακα σε άνθρωπο κακοποιό. Πολλοί τον έχουν. Άλλοι υποκύπτουν, άλλοι δεν υποκύπτουν. Το ζήτημα δεν είναι αυτό, να δούμε την ανθρώπινη φύση. την ανθρώπινη φύση μπορούμε να τη δούμε σε γιατρούς οι οποίοι μπορεί να κάνουν διάφορα, σε δικηγόρους, σε πανεπιστημιακούς οι οποίοι εκτρέπονται. Το ζήτημα είναι με ποιο σύστημα μπορεί να μειώσεις, όχι να εξαφανίσεις, γιατί η διαφθορά δεν εξαφανίζεται, να μειώσεις όλα αυτά τα φαινόμενα. Εμένα αυτό με απασχολεί και όχι γιατί η τάδε, ο τάδε έφτιαξαν ένα κύκλωμα. Θυμίζω πριν από χρόνια μιλάγαμε για το παραδικαστικό κύκλωμα, συχνά μιλάγαμε στην Νοβάρτις για τα κυκλώματα των γιατρών. Δηλαδή αυτά τα ακούμε, τα βλέπουμε, συμβαίνουν. Η δημοκρατία και γενικά οι θεσμοί μας πρέπει να βρουν τρόπο να τα χειρίζονται αυτά. Το να τα δαιμονοποιούμε δεν βγαίνει πουθενά» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ερωτηθείς εάν υπάρχει «θεραπεία» για τη διαφθορά, επισήμανε τα εξής.

«Ένας τρόπος είναι η επιλογή. Πώς επιλέγεις; Καμιά φορά επιλέγουμε είδη διεφθαρμένα ιστάμενα πρόσωπα. Το δεύτερο είναι πώς ελέγχεις σε μία μόνιμη βάση. Πρέπει δηλαδή να έχεις από τα ψυχολογικά τεστ μέχρι έναν κοινωνικό έλεγχο. Δηλαδή, πώς βρίσκει τόσα εισοδήματα ένας μισθοσυντήρητος; Ένα τρίτο, είναι πώς λειτουργούν οι υπηρεσίες ελέγχου, εν προκειμένω των εσωτερικών υποθέσεων. Ένα τέταρτο είναι, κατά τη γνώμη μου η αλλαγή ρόλων και θέσεων. Δεν μπορεί δηλαδή να αφήνεις σε τέτοιες ευαίσθητες θέσεις, όπως είναι η επίβλεψη οίκων ανοχής ή επίβλεψη διαφόρων τυχερών παιγνίων και λοιπά, στους ίδιους ανθρώπους για πολύ καιρό. Και ένα ακόμα που το έχω προτείνει, είναι να υπάρχει εν πάση περιπτώσει ένας θεσμός όπου να συμμετέχουν εκπρόσωποι του δικηγορικού συλλόγου, των εισαγγελέων, του Συνηγόρου του Πολίτη, μιας γενικής εποπτείας του τρόπου που λειτουργεί η αστυνόμευση. Δεν θα καταργούν τον πολιτικό και τον φυσικό προϊστάμενο. Όχι στη λογική του πειθαρχικού ελέγχου ή του πολιτικού ελέγχου που κάνουν ο φυσικός αρχηγός και ο υπουργός. Μία εικόνα, για το πώς λειτουργεί μια αστυνομία σε μια δημοκρατική χώρα. (…) Θα το έλεγα ένα εθνικό συμβούλιο, το έχω περιγράψει, αποτελούμενο από εισαγγελείς, δικηγόρους, εκπροσώπους από κόμματα, οι οποίοι θα έχουν μία εικόνα του τι συμβαίνει σε αυτή τη χώρα. Δεν θα μπλέκονται στα πόδια της αστυνομίας, της αστυνόμευσης, γιατί μέσα απ’ την αστυνόμευση βγαίνει αυτό, τον τρόπο δηλαδή που ασκείται η αστυνόμευση, γιατί μιλάμε για κοινωνική αστυνόμευση, μιλάμε για αστυνόμευση που έχει σχέση με το σκληρό έγκλημα κλπ. Ποιος μπαίνει σε ποια θέση. Γιατί, σε πολλές θέσεις έχει ακουστεί και έχει γραφτεί, πολλές θέσεις που έχουν ενδεχόμενο όφελος για αυτόν που την έχει, πολλές «αγοράζονται». Δηλαδή, υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να τοποθετηθούν σε αυτή τη θέση, εννοώ αστυνόμοι» ανέφερε ο  κ. Πανούσης.

«Όταν κάθεται κάποιος πάνω σε ένα κλαδί, δύσκολα το ροκανίζει ο ίδιος, έτσι δεν είναι; Άρα λοιπόν και ο εκάστοτε πολιτικός προϊστάμενος και ο φυσικός προϊστάμενος είναι στο ίδιο κλαδί πάνω. Άρα, πρέπει να υπάρχει ένας θεσμός στην δημοκρατία που να είναι πάνω από το κλαδί» τόνισε ο κ. Πανούσης.