Οικογένεια σπάνιων χρυσαετών εντοπίστηκε νεκρή στην ορεινή Ξάνθη

Τρεις σπάνιοι Χρυσαετοί (Aquilachrysaetos) – ζευγάρι με τον φετινό νεοσσό του – εντοπίστηκαν νεκροί. πιθανότατα δηλητηριασμένοι, στην περιοχή του ποταμού Κομψάτου στην ορεινή Ξάνθη κοντά στα σύνορα Ελλάδας-Βουλγαρίας εντός της περιοχής Natura 2000 «Κοιλάδα Κομψάτου».

Όταν διαπιστώθηκε ότι οι δορυφορικοί πομποί που έφεραν η μητέρα και ο θηλυκός νεοσσός εξέπεμπαν από σταθερά σημεία για μεγάλο χρονικό διάστημα – γεγονός που αποτελούσε ένδειξη ότι τα πουλιά μπορεί να έχουν πεθάνει – σήμανε συναγερμός και οργανώθηκε έρευνα στην περιοχή από μεικτό κλιμάκιο αποτελούμενο από στελέχη δύο Ειδικών Μονάδων Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων με ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους, της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Νέστου-Βιστωνίδας-Ροδόπης, του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος & Κλιματικής Αλλαγής, της Εταιρείας Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης, και του Δασαρχείου Ξάνθης.

Ερευνήθηκαν οι δύο θέσεις απ’ όπου εξέπεμπαν οι πομποί, και εκεί εντοπίστηκαν νεκροί οι Χρυσαετοί, με εμφανείς ενδείξεις δηλητηρίασης.

Κοντά τους εντοπίστηκαν υπολείμματα νεκρού σαρκοφάγου θηλαστικού μεσαίου μεγέθους το οποίο πιθανώς να κουβάλησαν από μακριά τα πουλιά για να τραφούν.

Οι επιστήμονες πιθανολογούν ότι το νεκρό θηλαστικό είχε προηγουμένως καταναλώσει δηλητηριασμένο δόλωμα και εν συνεχεία η κατανάλωσή του από τους Χρυσαετούς προκάλεσε δευτερογενή δηλητηρίαση στα πουλιά.

Όλα τα ευρήματα συλλέχθηκαν και παραδόθηκαν στο Δασαρχείο ώστε να αποσταλούν για νεκροψία και τοξικολογικές εξετάσεις από τις οποίες θα διαπιστωθεί με βεβαιότητα η αιτία θανάτου των αρπακτικών.

Οι έρευνες συνεχίστηκαν για τον εντοπισμό και άλλων πιθανών θυμάτων ή/και δηλητηριασμένων δολωμάτων, χωρίς όμως περαιτέρω ευρήματα.

Οι πομποί είχαν τοποθετηθεί στους Χρυσαετούς στο πλαίσιο της διδακτορικής έρευνας «Οικολογία διατήρησης του Χρυσαετού στη βόρεια Ελλάδα» του Εργαστηρίου Διατήρησης της Βιοποικιλότητας του Τμήματος Βιολογικών Εφαρμογών & Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, με χρηματοδότηση της περιβαλλοντικής οργάνωσης “Natural Research Scotland”.

Το θηλυκό άτομο του ζευγαριού είχε γεννηθεί το 2020 στον ορεινό Έβρο. Το 2022 εγκαταστάθηκε στην περιοχή του Κομψάτου και το 2024 αναπαράχθηκε για πρώτη φορά, με επιτυχία, αναθρέφοντας τον νεοσσό που επίσης θανατώθηκε στο εν λόγω περιστατικό.

Ο Χρυσαετός είναι απειλούμενο είδος που προστατεύεται από την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία. Ο πληθυσμός του στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει ανησυχητική μείωση. Προσφάτως αξιολογήθηκε για τον «Κόκκινο Κατάλογο» της Ελλάδας ως «Κινδυνεύον».

Παράνομη και επιβλαβής πρακτική η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων

Η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων είναι μία κοινή πρακτική στην Ελλάδα, τόσο στις αστικές περιοχές όσο και στην ύπαιθρο, παρά το γεγονός ότι απαγορεύεται βάσει νομοθεσίας από το 1993. Τα δηλητηριασμένα δολώματα απειλούν την άγρια πανίδα και τα οικόσιτα ζώα. Τα εγκληματικά δηλητηριασμένα δολώματα δεν κάνουν διακρίσεις και μπορούν να προκαλέσουν «αλυσιδωτούς» θανάτους ζώων. Από τη στιγμή που ένα ζώο καταναλώσει ένα δηλητηριασμένο δόλωμα, ξεκινά μία αλληλουχία θανάτων καθώς μετατρέπεται το ίδιο σε δηλητηριασμένο δόλωμα οδηγώντας και άλλα ζώα σε δευτερογενή δηλητηρίαση. Κατά τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλά βήματα για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου εγκλήματος, όπως η δημιουργία των Ειδικών Μονάδων Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων και η θεσμοθέτηση των Τοπικών Σχεδίων Δράσης.