Στ. Καλύβας στο Πρώτο: Στρεφόμαστε σε θέματα με πολύ μεγάλη σημασία αλλά καθαρά ελληνικά, ενώ βρισκόμαστε στο μάτι ενός κυκλώνα που έρχεται να μας χτυπήσει (audio)

«Όπως ξέρετε, εγώ πάντα μιλάω και λέω αυτά που σκέφτομαι, ακόμα και όταν κάποιοι αντιδρούν. Θεωρώ ότι στη δημοκρατία πρέπει να υπάρχει πάντα διάλογος» ανέφερε o πολιτικός επιστήμονας, συγγραφέας, καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Στάθης Καλύβας, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Πρωινές Διαδρομές στο Πρώτο» με τον Βασίλη Αδαμόπουλο και την Μαρία Γεωργίου, για την ανάρτηση του στο facebook, στην οποία έκανε λόγο για «σχέδιο πολιτικής εκτροπής και ανωμαλίας» με αφορμή το δυστύχημα των Τεμπών, «πιστό αντίγραφο ως προς το περιεχόμενο, τη μεθοδολογία και τη στόχευση με ανάλογες καταστάσεις που ζήσαμε στο παρελθόν».

Ερωτηθείς για το περιεχόμενο και την ερμηνεία του, καθώς προκάλεσε πλήθος σχολίων επιδοκιμαστικών και μη, αλλά και πολιτικές αντιδράσεις, ο κ. Καλύβας ανέφερε τα εξής «το εξηγώ στην ανάρτηση, λέω πολύ καθαρά ότι είναι δημοκρατικό δικαίωμα η διαμαρτυρία και η επιδίωξη διαφορετικών πολιτικών. Αλλά επισημαίνω δύο πράγματα. Το πρώτο είναι ότι πάνω στην πλάτη των ανθρώπων που έχουν ειλικρινείς προθέσεις στήνεται ένα πολιτικό παιχνίδι και δεν είναι η πρώτη φορά που το βλέπουμε αυτό στην Ελλάδα. Και πάνω στο συναίσθημα λειτουργεί με τρόπο έμμεσο και πολλές φορές παραπλανητικό, μια πολιτική στόχευση. Και το δεύτερο που λέω είναι ότι στις δημοκρατίες ο τρόπος με τον οποίο επιχειρούμε να ρίξουμε και να αλλάξουμε κυβερνήσεις είναι οι εκλογές. Δεν μπορεί να είναι διαφορετικός».

Απαντώντας εάν βλέπει να επιχειρείται κάτι άλλο, ο κ. Καλύβας σημείωσε ότι βλέπει μία αρκετά σημαντική αναλογία με τα γεγονότα του 2011 κυρίως, με το κίνημα των Αγανακτισμένων.

«Δηλαδή, αν πάρετε το κίνημα των Αγανακτισμένων, ήταν και αυτό βασισμένο σε ένα πραγματικό συναίσθημα, την αγανάκτηση για τη χρεοκοπία της χώρας. Αυτό που είχαμε δηλαδή τότε ήταν ένα έντονο συναίσθημα εναντίον του πολιτικού συστήματος, μία απαξίωση όλων των θεσμών που εκτός από τα επεισόδια που προκάλεσε στη συγκεκριμένη συγκυρία, οδήγησε σε μία εκτροπή όλο το πολιτικό σύστημα, φέρνοντας τη χώρα ουσιαστικά στο χείλος της αβύσσου και μη λύνοντας κανένα από τα προβλήματα τα οποία τότε είχαν πραγματικά κυριαρχήσει  θα έλεγα στο συναίσθημα των περισσότερων ανθρώπων καλών προθέσεων. Και τώρα υπάρχει μία κρίση θεσμών. Αυτό που δημιουργείται δηλαδή με αυτού του είδους τις πράξεις και τις κινήσεις, είναι η πλήρης και η κάθετη απαξίωση όλων των θεσμών. Δηλαδή όταν λέμε ότι οι πολιτικοί είναι πουλημένοι, η δικαιοσύνη είναι πουλημένη και λοιπά, ουσιαστικά αυτό που στρεφόμαστε εναντίον είναι οι δημοκρατικοί θεσμοί της χώρας. Αυτό γίνεται με μία, ας πούμε καθημερινή λογική για τον περισσότερο κόσμο αλλά πάνω σε αυτό στηρίζεται ένα σύστημα που στη σημερινή συγκυρία ιδιαίτερα ενός κόσμου όπου η δημοκρατία αμφισβητείται κάθετα με τους τρόπους που ξέρουμε διεθνώς, θεωρώ ότι μπορεί να γίνει πάρα πολύ επικίνδυνο. Δεν λέω σε καμία περίπτωση, ούτε χαρακτήρισα στο σχόλιό μου τη συμμετοχή των ανθρώπων σε δημοκρατικές διαμαρτυρίες προβληματική. Αλλά η στόχευση κατά τη γνώμη μου είναι πολιτική και έχει ένα στοιχείο επικινδυνότητας» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ως προς το από ποιους θεωρεί ότι προέρχεται αυτή η στόχευση, ο κ. Καλύβας ανέφερε πως «προέρχεται από αυτούς που πολιτικά επιθυμούν να βρεθούν στην εξουσία. Δεν θα ονομάσω ούτε θα χαρακτηρίσω, αλλά πάντα υπάρχουν άνθρωποι που χρησιμοποιούν την αναταραχή ως τρόπο πολιτικής επιτυχίας. Αλλά μία πολιτική επιτυχία που στήνεται πάνω σε τέτοιες καταστάσεις ποτέ δεν λύνει τα προβλήματα τα οποία απασχολούν τους ανθρώπους που πολλές φορές συμμετέχουν με ειλικρίνεια σε αυτού του είδους τις εκδηλώσεις. Είναι δηλαδή η συνταγή της αποτυχίας».

Σχετικά με την επικράτηση Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές, με τον αντισυστημισμό στην Ευρώπη και το κατά πόσο μπορεί να υπάρχει αντίκτυπος στο εσωτερικό της χώρας μας, ο κ. Καλύβας σχολίασε πως «προφανώς αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα έχουν μία σύνδεση με την απαξίωση των δημοκρατικών θεσμών, διότι σε αυτή τη φάση βρισκόμαστε σε μία συγκυρία όπου λόγω της επικράτησης στην Αμερική δυνάμεων που στρέφονται καθαρά και δεν το κρύβουν εναντίον των δημοκρατικών θεσμών στο όνομα της δημοκρατίας πάντα, αλλά στην πραγματικότητα εναντίον τους, προφανώς επηρεάζουν και τις υπόλοιπες χώρες. Αλλά και όχι θα έλεγα. Διότι μου θυμίζει όλη αυτή η κατάσταση κάπως την περίπτωση, που αναφέρατε πριν, του Δεκεμβρίου του 2008. Όχι τόσο στα επεισόδια όσο στο ότι όσο εμείς εδώ πέρα τον Δεκέμβριο του 2008 ασχολούμασταν με το θέμα της αστυνομικής βίας, την ίδια στιγμή ερχόταν μια οικονομική κρίση απ’ έξω που είχε ξεκινήσει πριν, την οποία ούτε υποψιαζόμασταν τότε και η οποία μας χτύπησε κατακούτελα. Έχω δηλαδή την αίσθηση – είναι μια αίσθηση, δεν είναι μια πρόβλεψη ή οτιδήποτε άλλο – ότι τη στιγμή που εμείς στρεφόμαστε σε θέματα τα οποία έχουν πολύ μεγάλη σημασία αλλά είναι καθαρά ελληνικά, βρισκόμαστε στο μάτι ενός κυκλώνα που έρχεται να μας χτυπήσει και δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει ακόμα».

Ερωτηθείς αν η κυβέρνηση έχει ευθύνες για το κλίμα το οποίο έχει διαμορφωθεί και κυρίως για την καχυποψία που υπάρχει από ένα πάρα πολύ μεγάλο μέρος της κοινωνίας, ο κ. Καλύβας τόνισε «πολύ μεγάλες ευθύνες, έχει ευθύνες και για το συγκεκριμένο δυστύχημα και δεν μιλάω για τις θεωρίες συνωμοσίας, μιλάω για το γεγονός ότι, όπως και στην περίπτωση της καταστροφής στο Μάτι, όπως και σε άλλες καταστροφές, όλες οι κυβερνήσεις ουσιαστικά είναι υπεύθυνες για τη λειτουργία ενός Δημόσιου και κρατικού μηχανισμού που υπολειτουργεί και πολλές φορές δυσλειτουργεί, σαφέστατα και είναι πολύ υπεύθυνη για τη διαχείριση της έρευνας, για την επικοινωνιακή διαχείριση του όλου δυστυχήματος. Και αυτό το γράφω επίσης στην ανάρτηση. Εκείνο για το οποίο δεν θα τη χαρακτήριζα υπεύθυνη είναι για ένα τοξικό κλίμα, το οποίο τοξικό κλίμα αφενός έχει μία παράδοση στη χώρα μας, όπως ζήσαμε στη διάρκεια της κρίσης, δηλαδή πιστεύω ότι ενδεχομένως και καλύτερη διαχείριση να είχε, δεν είμαι σίγουρος αν θα είχαμε αποφύγει την τοξικότητα. Και το δεύτερο είναι ότι αυτό το τοξικό κλίμα έχει και ευρύτερες ψυχολογικές και κοινωνιολογικές συνδηλώσεις, με την έννοια ότι ουσιαστικά καλλιεργείται μέσα από αυτή την τεχνολογία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που ενώ από τη μία μας δίνει τη δυνατότητα επικοινωνίας μέσω της λειτουργίας της ανωνυμίας και της απόστασης, επιτρέπει σε ανθρώπους να λένε και να κάνουν πράγματα που στο παρελθόν θα έμεναν στα πλαίσια και στους τοίχους ενός καφενείου ή ενός σπιτιού».

Κληθείς να σχολιάσει τα αποτελέσματα των γερμανικών εκλογών, ο κ. Καλύβας ανέφερε τα εξής.

«Το τελικό αποτέλεσμα δείχνει ότι θα σχηματιστεί κυβέρνηση στη Γερμανία,  που ήταν αυτό για το οποίο υπήρχε αρκετά μεγάλος φόβος. Αλλά αυτό ουσιαστικά είναι μια μικρή ανάσα. Δηλαδή η Γερμανία αυτή τη στιγμή καλείται να λύσει πάρα πολλά προβλήματα, όχι μόνο πολιτικά αλλά κυρίως οικονομικά. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει είναι το πρόβλημα της βιομηχανίας της, η αντικατάσταση των αυτοκινήτων με μηχανές εσωτερικής καύσης από ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι πραγματικά θανάσιμο πλήγμα για τη Γερμανία, που έχει βασίσει ουσιαστικά την καρδιά της βιομηχανίας της στα αυτοκίνητα και θα βρεθεί μπροστά σε ένα πάρα πολύ μεγάλο δίλημμα για το πώς αντιμετωπίζει έναν οικονομικό μετασχηματισμό σε συνθήκες πάρα πολύ δύσκολες. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την διεθνή οικονομική κατάσταση, τον πόλεμο των δασμών, τον πόλεμο στην Ουκρανία, την κατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες, την επιθετικότητα της Ρωσίας, δημιουργούν συνθήκες οι οποίες είναι πάρα πολύ δύσκολες και θα ήταν πάρα πολύ δύσκολες και ακόμα αν οι οικονομικές συνθήκες ήταν οι καλύτερες. Οπότε βρισκόμαστε, θεωρώ και αυτό είναι το μεγάλο ζήτημα που θα έπρεπε να μας απασχολεί, παρότι από την πλευρά μας δεν μπορούμε να κάνουμε και πάρα πολλά πράγματα, ότι έρχεται μια διεθνής καταιγίδα για την οποία δεν είμαστε καθόλου προετοιμασμένοι και κανένας στην Ευρώπη ουσιαστικά δεν είναι προετοιμασμένος. Και αυτό είναι και μια ευθύνη των Ευρωπαίων και πρέπει να το επισημάνουμε».