Σουπερμάρκετ – έρευνα: Οριακή αύξηση στις τιμές των προϊόντων κατά 0,60% τον Φεβρουάριο

Στο πλαίσιο στοχευμένης έρευνας του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) αποκλειστικά στο κανάλι των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ σχετικά με τις πληθωριστικές τάσεις στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων, εξετάστηκε η πορεία των τιμών ανάμεσα στον Φεβρουάριο 2025 και τον Φεβρουάριο 2024. Από την έρευνα προέκυψαν τα ακόλουθα συμπεράσματα:

• Ο πληθωρισμός στις αλυσίδες σουπερμάρκετ είναι της τάξης του +0,60% τον Φεβρουάριο 2025.

Η σταθεροποιητική τάση του Φεβρουαρίου οφείλεται, στις μικρές γενικά μεταβολές και στην αλληλεξουδετέρωση της επίδρασης από συγκεκριμένες κατηγορίες οι οποίες παρουσιάζουν αύξηση λόγω συγκυριακών συνθηκών, όπως κατηγορίες που σχετίζονται με το κακάο και τον καφέ και τα θαλασσινά, και στις μειώσεις που παρουσιάζουν σταθερά αρκετές άλλες.

Μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες:

• Τροφές και είδη για κατοικίδια: -7,08%
• Απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού: –5,58%
• Αυγά, βούτυρα, ζωμοί: -1,58%
• Αλλαντικά: -1,34%
• Είδη μίας χρήσης, οικιακά είδη και είδη πάρτι: -1,20%

Οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα τόσο της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα.

Μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες:

• Μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη: +5,47%
• Είδη πρωινού και ροφήματα: +4,55%
• Φρέσκα ψάρια και θαλασσινά: +3,19%
• Ορεκτικά, αλίπαστα και άλλα σερβιριζόμενα είδη: +2,82%
• Τυροκομικά: +2,06%

Οι διεθνείς τιμές του κακάο και του καφέ, επηρεάζουν τις κατηγορίες των γλυκών και των ροφημάτων, αλλά και την κατηγορία με τα είδη πρωϊνού, που περιλαμβάνει και πολλά είδη με σοκολάτα. Σε σχέση με τις αυξήσεις στα θαλασσινά, είναι αποτέλεσμα της προφοράς και της ζήτησης, με την αλίευση ανοιχτής θαλάσσης και τις ιχθυοκαλλιέργειες να επαρκούν οριακά για την κάλυψη της ζήτησης. Σε σχέση με τα τυροκομικά και γαλακτοκομικά πρόκειται για αναμενόμενη εξέλιξη λόγω της μείωσης στο ζωικό κεφάλαιο το 2024, λόγω των ασθενειών των ζώων.

• Οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφηκαν στις τροφές για κατοικίδια, στα απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού, και σε αρκετές κατηγορίες με τρόφιμα «ψυγείου» (βούτυρα, αυγά, αλλαντικά, ζύμες, έτοιμα γεύματα κ.α.).

Η κατηγορία με τρόφιμα παντοπωλείου που περιλαμβάνει το ελαιόλαδο παρουσιάζει μηδενική μεταβολή. Τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά παρουσιάζουν μείωση -0,28%. Από τις 23 κατηγορίες που εξετάζονται οι 10 κατέγραψαν μείωση, οι 12 αύξηση και μία ήταν αμετάβλητη.

Οι λόγοι στους οποίους αποδίδεται η τάση των τιμών προϊόντων στα σουπερμάρκετ:

• Αποκλιμάκωση πληθωρισμού. Οι τιμές παρουσιάζουν συγκράτηση το τελευταίο δωδεκάμηνο στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων λόγω των μεγάλων όγκων προϊόντων που διακινούν, των οικονομιών κλίμακας, της οργανωσιακής-τεχνολογικής ετοιμότητας τους και των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.

• Η πορεία των τιμών των πρώτων υλών τους προηγούμενους μήνες στις διεθνείς αγορές και η ομαλοποίηση της αγοράς. Οι διεθνείς δείκτες πρώτων υλών τροφίμων (π.χ. FAO Food Price Index) καταγράφουν αύξηση από τα μέσα του 2024 στις περισσότερες περιπτώσεις. Σε περιπτώσεις όπως ο καφές και το κακάο όμως, η επίδραση είναι εντονότερη.

• Κυβερνητικές θεσμικές παρεμβάσεις. Οι αλυσίδες σουπερμάρκετ λειτουργούν σε αυστηρό θεσμικό πλαίσιο (π.χ. Απαγόρευση προωθητικών ενεργειών σε περίπτωση ανατιμήσεων 6969/2024). Τον Μάρτιο μπαίνει σε εφαρμογή ο νέος κώδικας δεοντολογίας για τις προωθητικές ενέργειες.

• Προσφορές και εκπτώσεις. Οι προσφορές και οι εκπτώσεις στο κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου είναι περισσότερες σε αριθμό, σε ένταση και σε ποσοστιαία έκπτωση, κάτι που επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων.

• Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων. Η συγκράτηση στις τιμές εμφανίζεται πολύ πιο γρήγορα στα μεγάλα σημεία πώλησης λόγω μεγαλύτερης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων. Δηλαδή διακινούν πιο γρήγορα το απόθεμα τους και προβαίνουν πιο σύντομα σε νέες αγορές για αναπλήρωση των αποθεμάτων.

• Επίδραση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Τα μερίδια πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μεγαλύτερα στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ λόγω μεγαλύτερου εύρους κωδικολογίου, ενώ την τελευταία διετία καταγράφουν αύξηση.

Η έρευνα του ΙΕΛΚΑ

Τα συμπεράσματα και αποτελέσματα της έρευνας βασίζονται σε ανάλυση στο σύνολο των πραγματικών μηνιαίων πωλήσεων και όχι σε δειγματοληψία.

Για το σκοπό της έρευνας αναλύθηκε η μεταβολή της μοναδιαίας αξίας ανά κατηγορία προϊόντος (πωλήσεις προς όγκο) ανάμεσα στους μήνες Φεβρουάριο 2025 και Φεβρουάριο 2024. Ο συγκεκριμένος δείκτης αντικατοπτρίζει τόσο την πορεία των τιμών, όσο και τις αγοραστικές επιλογές των καταναλωτών.

Στόχος της έρευνας είναι η αντικειμενική καταγραφή των τιμών ξεχωριστά στο κανάλι της οργανωμένης λιανικής (σουπερμάρκετ), το οποίο αποτελεί πλέον το κύριο κανάλι διάθεσης βασικών καταναλωτικών αγαθών, με σημαντικές διαφοροποιήσεις λειτουργίας σε σχέση με την υπόλοιπη αγορά τόσο λόγω των μέτρων της Πολιτείας όσο και λόγω των οικονομιών μεγέθους.

Η έρευνα θα επαναλαμβάνεται ανά μήνα συγκρίνοντας την εξέλιξη των τιμών σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους.