Λιγότεροι ψεκασμοί για το δάκο της ελιάς χάρη σε νέο πρόγραμμα που συντονίζεται από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο
Ένα νέο διεθνές ερευνητικό πρόγραμμα, το FruitFlyNet, με συντονιστή το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, υπόσχεται να φέρει αλλαγή στον τρόπο φυτοπροστασίας και στην αντιμετώπιση των καρποφάγων εντόμων, όπως του δάκου της ελιάς.
Πρόκειται για ένα νέο σύστημα, που αξιοποιεί ηλεκτρονικούς αισθητήρες για την παρακολούθηση και τη διαχείριση του ελέγχου των επιβλαβών εντόμων, ιδίως αυτών της οικογένειας των Tephritidae. Το σύστημα «βλέπει» πού και πότε αρχίζουν να αναπτύσσονται ο δάκος και άλλα καταστροφικά έντομα, έτσι ώστε οι αγρότες μπορούν να ψεκάζουν έγκαιρα σε μικρότερες περιοχές και να επιβαρύνουν έτσι λιγότερο το περιβάλλον.
Τόσο οι αγρότες όσο και οι ειδικοί της φυτοπροστασίας, θα έχουν πλέον στη διάθεσή τους ακριβέστερη πληροφόρηση, προκειμένου να αποφασίζουν σε ελάχιστο χρόνο τον εντοπισμένο ψεκασμό σε συγκεκριμένα δέντρα ή ομάδες δένδρων. Αυτό σημαίνει ότι μελλοντικά -εφόσον το σύστημα εφαρμοσθεί ευρέως στην Ελλάδα και γενικότερα στη Μεσόγειο- μπορεί να αποτελέσουν παρελθόν οι μη εντοπισμένοι ψεκασμοί πάνω από μεγάλες εκτάσεις, οι οποίοι είναι δαπανηροί αλλά και επιβαρυντικοί για το περιβάλλον.
Στην ανάπτυξη του συστήματος στο πλαίσιο του προγράμματος FruitFlyNet, που ολοκληρώνεται στο τέλος του έτους, συμμετείχαν η Ελλάδα και άλλες τέσσερις χώρες (Ιταλία, Ισπανία, Ισραήλ, Ιορδανία), με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή πληροφορικής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεόδωρο Τσιλιγκιρίδη. Από ελληνικής πλευράς συμμετείχε και το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας, με υπεύθυνο τον καθηγητή εφαρμοσμένης εντομολογίας Νικόλαο Παπαδόπουλο της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών.
Με την ευκαιρία της επικείμενης ολοκλήρωσης του έργου, πραγματοποιήθηκε σήμερα ενημερωτική ημερίδα στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο. Οι ερευνητές, μεταξύ άλλων, παρουσίασαν την ανάπτυξη και υλοποίηση ενός συστήματος που αφορά ειδικά την περίπτωση του δάκου της ελιάς (OliveFlyNet). Ακολούθησε επίδειξη του συστήματος στην πειραματική έκταση του προγράμματος, στο Κορωπί Αττικής. Ανάλογη ημερίδα θα πραγματοποιηθεί αύριο στο ξενοδοχείο «Ξενία» του Βόλου (8:30 π.μ έως τις 15:00 μ.μ.).
Το FruitFlyNet, που βασίζεται στη συνεργασία επιστημόνων, αγροτών, αγροτικών συνεταιρισμών και ειδικών φυτοπροστασίας, έχει ως σκοπό την ορθολογική διαχείριση των εντόμων στις δενδρώδεις και όχι μόνο καλλιέργειες. Στόχος του προγράμματος είναι η πρόληψη και η μείωση του κινδύνου των επιβλαβών εντόμων σε συγκεκριμένες καλλιέργειες (ελιά, πυρηνόκαρπα, μηλοειδή και τροπικές καλλιέργειες).
Τα έντομα στα οποία εστιάζει το FruitFlyNet, είναι κυρίως η μύγα της Μεσογείου (Ιταλία), ο δάκος (Ισπανία, Ιορδανία, Αττική-Ελλάδα), η ραγολέτιδα της κερασιάς (Θεσσαλία), καθώς και τα χωρο-κατακτητικά δίπτερα Bactrocera zonata και Dacus cilliatus που μπορούν να εισβάλουν από ξένες χώρες (Ισραήλ).
Σε κάθε μία από τις πιλοτικές περιοχές στόχους του προγράμματος εγκαταστάθηκε ασύρματο δίκτυο αισθητήρων, οι οποίοι, εκτός από τις μικροκλιματικές μεταβλητές (θερμοκρασία, υγρασία κ.ά.), καταγράφουν μέσω ανάλυσης εικόνας τα επίπεδα των πληθυσμών των εντόμων που συλλαμβάνονται στις παγίδες. Πρόκειται για καινοτόμες ηλεκτρονικές παγίδες συλλογής και καταμέτρησης των εντόμων σε πραγματικό χρόνο (Real-time Trapping and Insect Counting – ReTIC). Οι παγίδες μετρούν τα έντομα και μετά το σύστημα στέλνει αυτόματα προειδοποίηση στους αγρότες και στους γεωπόνους.
Η συγκέντρωση όλων των παραπάνω δεδομένων επιτρέπει την ανάπτυξη χαρτών επικινδυνότητας, οι οποίοι βοηθούν τόσο τους επιβλέποντες, όσο και τους χειριστές ψεκασμού να παίρνουν γρήγορες αποφάσεις, χάρη σε ειδικούς αλγορίθμους υπολογιστή. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ο εξορθολογισμός και η εξοικονόμηση στη χρήση των εντομοκτόνων.
Οι πρώτες στον κόσμο ηλεκτρονικές παγίδες για τη ραγολέτιδα που καταστρέφει τις κερασιές, είχαν τοποθετηθεί πιλοτικά σε τρία μεγάλα αγροκτήματα στην Αγιά Θεσσαλίας φέτος τον Μάρτιο, στο πλαίσιο του συστήματος CherryFlyNet.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του FruitFlyNet ήταν 1,66 εκατ. ευρώ και συγχρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό 90% από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του προγράμματος Διασυνοριακής Συνεργασίας Μεσογειακής Λεκάνης 2007-2013 και σε ποσοστό 10% από εθνικούς πόρους.
