«Η νύχτα του κυνηγού»-Οι Black Fridays του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης επιστρέφουν δυναμικά

Οι Black Fridays του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης επιστρέφουν δυναμικά, προσφέροντας τη δυνατότητα στο κοινό να απολαύσει στη μαγεία της μεγάλης οθόνης το αριστουργηματικό Η νύχτα του κυνηγού (The Night of the Hunter, 1955) του Τσαρλς Λότον, μία από τις σπουδαιότερες ταινίες στην ιστορία του αμερικανικού (και όχι μόνο) σινεμά, την Παρασκευή 28 Μαρτίου (23:00), στο Ολύμπιον.

Έχοντας αποκτήσει μυθική χροιά στο πέρασμα του χρόνου, Η νύχτα του κυνηγού υπήρξε η πρώτη και η τελευταία ταινία που σκηνοθέτησε ποτέ ο σπουδαίος –και διάσημος για τους σεξπιρικούς ρόλους που ερμήνευσε– Άγγλος ηθοποιός Τσαρλς Λότον. Αποκαρδιωμένος από τη χλιαρή υποδοχή του κοινού και τις αδιανόητα εχθρικές κριτικές της εποχής, ο Λότον αποφάσισε με βαριά καρδιά να μην καθίσει ποτέ ξανά στην καρέκλα του σκηνοθέτη. Ο Λότον έφυγε από τη ζωή επτά χρόνια μετά τη μοναδική του σκηνοθετική απόπειρα, σε ηλικία μόλις 63 ετών, και σίγουρα δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι η ταινία του θα έφτανε στο σημείο να φιγουράρει σε όλες τις λίστες με τις κορυφαίες κινηματογραφικές δημιουργίες όλων των εποχών.

Μεταφορά του ομότιτλου μυθιστορήματος του Ντέιβις Γκραμπ, το οποίο με τη σειρά του άντλησε έμπνευση από την ανατριχιαστική ιστορία του Χάρι Πάουερς (που καταδικάστηκε σε θάνατο δια απαγχονισμού το 1932 για τους φόνους δύο χήρων γυναικών και των τριών παιδιών τους), Η νύχτα του κυνηγού γίνεται εύκολα αντιληπτή ως μια θεοσκότεινη αλληγορία για το αμερικανικό συλλογικό τραύμα της Μεγάλης Ύφεσης, μιας και η πλοκή τοποθετείται σκοπίμως στις χρονικές παρυφές του Μεγάλου Κραχ. Σε μια αχανή και αποπροσανατολισμένη (ενδο)χώρα, στερημένη από σημεία αναφοράς και ηθική πυξίδα, ακόμη και ένα από τα πλέον καθαγιασμένα σύμβολα του αμερικανικού θυμικού, όπως η φιγούρα ενός περιπλανώμενου ιεροκήρυκα –ο Ρόμπερτ Μίτσαμ σε μια αληθινά ανατριχιαστική ερμηνεία–, καταλήγει να ενσαρκώνει ανίερες έννοιες όπως η απληστία, η βία και η επιβολή.

Συνυφαίνοντας χριστιανικούς μύθους και λαϊκές δοξασίες, ο Λότον μπολιάζει την ιστορία του με αμέτρητες φροϋδικές απολήξεις και παραπομπές, από την εξουσία του Πατέρα μέχρι τις εφιαλτικές διαδρομές της σεξουαλικής καταπίεσης. Το τελικό επιμύθιο δεν είναι τίποτα λιγότερο μια φιλοσοφική-διαλεκτική σπουδή στις έννοιες του Καλού και του Κακού, οι οποίες –ιδίως σε μια περίοδο ολοκληρωτικής αποδόμησης– διαπλέκονται ασφυκτικά μεταξύ τους, όπως ακριβώς οι λέξεις «αγάπη» και «μίσος» στα δάχτυλα του σατανικού δολοφόνου. Θεματολογικά και υφολογικά αταξινόμητο, σαν μια μυσταγωγική μίξη φιλμ νουάρ, road movie, περιπέτειας δράσης, ταινίας ενηλικίωσης, ψυχολογικού θρίλερ, ανίερης θρησκευτικής παραβολής και νατουραλιστικού μελοδράματος, η ταινία του Λότον –κουβαλώντας και το θαρραλέο βάρος μιας υπαινικτικά βλάσφημης εικονογραφίας– εύλογα δεν μπόρεσε να βρει τον δρόμο της προς ένα πιο στοχευμένο και ευρύ κοινό την εποχή της κυκλοφορίας της.

Έχοντας πλέον αναγνωριστεί ως σημαντική πηγή έμπνευσης από πολλούς εμβληματικούς σύγχρονους δημιουργούς, ανάμεσα στους οποίους ο Μάρτιν Σκορσέζε, οι αδερφοί Κοέν, ο Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, ο Ρόμπερτ Όλτμαν και ο Σπάικ Λι (με τον τελευταίο να αποτίνει έναν υπέροχο και ευθύ φόρο τιμής στην ταινία Κάνε το σωστό [1989]), Η νύχτα του κυνηγού καταργεί στην πράξη κάθε (κατά φαντασία ή υπαρκτό) διαχωρισμό ανάμεσα σε arthouse και mainstream κινηματογράφο. Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, όμως, παραμένει ακόμη και σήμερα, 70 ολόκληρα χρόνια μετά την πρεμιέρα του, ένα έργο εκθαμβωτικής οπτικής καλλιγραφίας, θαρρείς βγαλμένο από τις πιο χρυσές σελίδες του Γερμανικού Εξπρεσιονισμού, γεμάτο με σκηνές ανθολογίας που θυμίζουν οπτικοποιημένα ποιήματα και ρευστούς πίνακες.

Η νύχτα του κυνηγού / The Night of the Hunter
(ΗΠΑ, 1955)

Σκηνοθεσία: Τσαρλς Λότον / Charles Laughton. Σενάριο: James Agee, Charles Laughton, Davis Grubb (βιβλίο). Πρωταγωνιστούν: Robert Mitchum, Shelley Winters, Lillian Gish, James Gleason. Γλώσσα: Αγγλικά. Ασπρόμαυρη, 92΄

Ένας παράφρονας ιεροκήρυκας και δολοφόνος γυναικών ξελογιάζει και παντρεύεται τη χήρα ενός ληστή τραπεζών, έχοντας ως απώτερο σκοπό να εκμαιεύσει από τα δύο μικρά παιδιά του την τοποθεσία των κρυμμένων κλοπιμαίων. Ένα υπνωτιστικό, προκλητικό και ταυτόχρονα εκθαμβωτικά λυρικό θρίλερ που πατάει το ένα πόδι στον σκληρό ρεαλισμό (η Αμερική της Μεγάλης Ύφεσης) και με το άλλο στην ονειρική φαντασία. Μία από τις σπουδαιότερες στιγμές στην ιστορία του μεταπολεμικού αμερικανικού σινεμά.

Αίθουσα Ολύμπιον: Παρασκευή 28/03/2025 – 23:00
Εισιτήρια (6 ευρώ