Προεδρικές εκλογές στον Ισημερινό: Οριακά μπροστά ο απερχόμενος πρόεδρος Νομπόα – Θα απαιτηθεί 2ος γύρος

Τα ως τώρα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών που διεξήχθη χθες Κυριακή στον Ισημερινό φέρουν τον απερχόμενο αρχηγό του κράτους, τον Ντανιέλ Νομπόα, να έχει οριακό προβάδισμα (45,2% των ψήφων, με την ενσωμάτωση περί το 50%), ενώ η πλησιέστερη αντίπαλός του, η ευαγγελική δικηγόρος και υποψήφια της αριστεράς Λουΐσα Γκονσάλες, σταδιακά μειώνει τη διαφορά ολοένα περισσότερο (43,3%).

Αν το αποτέλεσμα επιβεβαιωθεί, θα χρειαστεί δεύτερος γύρος —τη 13η Απριλίου— στη χώρα των Άνδεων που δοκιμάζεται από διπλή κρίση, ασφαλείας και οικονομική.

Ο 37χρονος Ντανιέλ Νομπόα, γιος μεγιστάνα της μπανάνας, ήθελε να κερδίσει από τον πρώτο γύρο νέα 4ετή θητεία στο κορυφαίο αξίωμα. Για αυτό χρειαζόταν απόλυτη πλειοψηφία (το 50% συν μια ψήφο) ή να αναδειχθεί στην πρώτη θέση με το 40% και πάνω και διαφορά τουλάχιστον δέκα εκατοστιαίων μονάδων από τον πλησιέστερο ή την πλησιέστερη από τους δεκαπέντε αντιπάλους του. Δημοσκοπήσεις τον ήθελαν να εξασφαλίζει πάνω από το 50%.

Όμως όσο περνούσαν οι ώρες, η διαφορά μειωνόταν. Περί τις 03:50 (ώρα Ελλάδας), συγκέντρωνε 45,6%, έναντι 42,9% της βασικής αντιπάλου του με το 30% των εκλογικών τμημάτων να έχει ενσωματωθεί. Χονδρικά μια ώρα νωρίτερα, με το 10% των ψηφοδελτίων καταμετρημένο από το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο (CNE, η εφορευτική επιτροπή), περί τις 02:50 (ώρα Ελλάδας), ο κ. Νομπόα, οπαδός σκληρής γραμμής έναντι των κακοποιών, συγκέντρωνε 47,02% των ψήφων έναντι 41,14% της κυρίας Γκονσάλες.

Η διαδικασία εκτυλίχθηκε με «απόλυτη ομαλότητα» και η συμμετοχή έφτασε το 83,38% των 14 εκατ. πολιτών του Ισημερινού που κλήθηκαν στις κάλπες, σύμφωνα με την πρόεδρο του CNE Ντιάνα Αταμαΐντ.

Στην πρωτεύουσα Κίτο, με φόντο ηφαίστεια, 2.850 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας, πυροτεχνήματα, κλάξον αυτοκινήτων, κραυγές «μόνο ένας γύρος!» οπαδών του νεαρού προέδρου συνόδευαν την καταμέτρηση.

«Ο Ισημερινός ήδη άλλαξε και θέλει να συνεχίσει να αλλάζει, θέλει να εδραιώσει τον θρίαμβο», δήλωνε την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρος Νομπόα, από τους νεότερους αρχηγούς κρατών στον κόσμο, στο τελικό σπριντ της προεκλογικής του εκστρατείας

Ο νεοφιλελεύθερος που μολαταύτα δηλώνει κεντροαριστερός είχε κάνει την έκπληξη το 2023, όταν αναδείχτηκε νικητής έπειτα από εκστρατεία που σημαδεύτηκε ανεξίτηλα από τη δολοφονία κεντρώου υποψηφίου, του Φερνάντο Βιγιαβισένσιο. Ανέλαβε να ολοκληρώσει το υπόλοιπο της θητείας —18 μήνες— του προκατόχου του Γκιγιέρμο Λάσο, πρώην τραπεζίτη που προκήρυξε πρόωρες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές για να αποφύγει την παύση του και την παραπομπή του σε δίκη εξαιτίας κατηγοριών για διαφθορά.

Η Λουΐσα Γκονσάλες, πρώην βουλεύτρια, 47 ετών, θέλει να πάρει ρεβάνς, μετά την πανωλεθρία του 2023, και να γίνει η πρώτη γυναίκα που θα αναδειχθεί στην προεδρία του Ισημερινού. Υπόσχεται επίσης περισσότερη ασφάλεια, αλλά με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα.

«Λάβαμε αναφορές των υπηρεσιών πληροφοριών κατά τις οποίες υπήρχε κίνδυνος να προσπαθήσουν να με σκοτώσουν, αλλά έχουμε μεγαλύτερη πρόκληση μπροστά μας. Την πρόκληση να μεταμορφώσουμε τη χώρα», είπε η κυρία Γκονσάλες παραμονή των εκλογών, στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Ωστόσο η θερμή υποστήριξη που της εκφράζει ο εξόριστος πρώην πρόεδρος του Ισημερινού Ραφαέλ Κορέα (2007-2017), καταδικασθείς ερήμην να εκτίσει 8 χρόνια κάθειρξη για υπόθεση διαφθοράς, μάλλον διχάζει το εκλογικό σώμα.

Ο πρόεδρος Νομπόα αποφάσισε να κλείσουν τα σύνορα της χώρας για τρεις ημέρες, ως σήμερα Δευτέρα, εξαιτίας «προσπάθειών αποσταθεροποίησης» για τις οποίες κατηγόρησε «ένοπλες οργανώσεις».

Ενώ διεξαγόταν η ψηφοφορία χθες, αστυνομικός σκοτώθηκε και δεύτερος τραυματίστηκε σε «επίθεση» ενόπλων στην πόλη Γουαγιακίλ, μεγάλο λιμάνι στον Ειρηνικό, σύμφωνα με τις αρχές.

Οι πολίτες του Ισημερινού ελπίζουν ότι η επόμενη κυβέρνηση θα μπορέσει να επουλώσει τις πληγές της χώρας, που παραμένει διχασμένη, βυθισμένη σε οικονομική κρίση και στον «πόλεμο» με μια μυριάδα συμμορίες. Οι οργανώσεις αυτές συγκρούονταν ήδη ανάμεσά τους, για τον έλεγχο του χρυσοφόρου λαθρεμπορίου ναρκωτικών μέσω λιμανιών του Ισημερινού — από την παραγωγή, στην Κολομβία και στο Περού, στην κατανάλωση, στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ.

«Ο Ισημερινός διέρχεται πολύ δύσκολη στιγμή, νομίζω αυτή είναι η χειρότερη κρίση μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας», πριν από σχεδόν μισό αιώνα, κατά τον πολιτικό αναλυτή Λεονάρδο Λάσο.

Τον απολογισμό του Ντανιέλ Νομπόα αμαύρωσαν επικρίσεις οργανώσεων υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τις παρεκτροπές των δυνάμεων ασφαλείας στο πλαίσιο της πολιτικής του για την αποκατάσταση της ασφάλειας — έχει κηρύξει τον Ισημερινό σε κατάσταση «εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης» κι έχει χαρακτηρίσει «τρομοκρατικές» οργανώσεις τις συμμορίες.

Τον Δεκέμβριο, η δικαιοσύνη διέταξε να προφυλακιστούν 16 στρατιωτικοί που βαραίνουν υποψίες πως ενέχονται στην εξαναγκαστική εξαφάνιση τεσσάρων εφήβων, τα πτώματα των οποίων βρέθηκαν απανθρακωμένα κοντά σε βάση. Η υπόθεση των τεσσάρων αγοριών, που είχαν πάει να παίξουν μπάλα, προκάλεσε σοκ σ’ όλη τη χώρα.

Παρά τις διαβεβαιώσεις του κ. Νομπόα για τη μείωση της εγκληματικότητας κατά «15%», ο δείκτης των ανθρωποκτονιών παραμένει τρομακτικά υψηλός στον Ισημερινό, στις 38 ανά 100.000 κατοίκους το 2024, μετά το τραγικό ρεκόρ (47/100.000) του 2023. Το 2018, προτού σαρώσει τη χώρα το κύμα βίας των συμμοριών, το οποίο εξώθησε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείψουν τη χώρα και τρομοκράτησε τουρίστες και επενδυτές, ο δείκτης δεν ξεπερνούσε τις 6 ανά 100.000 κατοίκους.

Η οικονομία ασθμαίνει, με αισθητή μείωση της δραστηριότητας και το δημόσιο χρέος πλέον περί το 57% του ΑΕΠ.

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, Reuters