Π. Τατσόπουλος στο ΕΡΤNews: Η φράση ότι το διαδίκτυο σκοτώνει, βγαίνει αληθινή

Το πώς διαμορφώνεται το νέο τοπίο στα social media σχολίασε ο συγγραφέας Πέτρος Τατσόπουλος, μιλώντας στην εκπομπή του ΕΡΤNews “PRIME” και τον Ηλία Σιακαντάρη.

Μεταξύ άλλων, ανέφερε:

«Ποιά ήταν η δυστοπία του Όργουελ; Έλεγε ότι θα υπάρξει μια σιδερένια μπότα που θα κλείσει την “κάνουλα” των πληροφοριών. Μια στρατιωτική δικτατορία. Αυτό έλεγε το 1984. Ο Όργουελ ήταν πιο διορατικός και τελικά επικράτησε.

Ο δε Χάξλεϊ έλεγε ότι, όχι, δεν θα υπάρξει μια στρατιωτική δικτατορία που θα κλείσουν όλες τις κάνουλες αλλά όλες – και θα σε πνίξουν.

Από τις πληροφορίες δηλαδή, δεν θα μπορείς να έχεις πια την ικανότητα να διακρίνεις την αληθινή από την ψεύτικη πληροφορία. Αυτά τα έλεγε στον νέο γενναίο κόσμο ήδη πριν από το Δεύτερο Παγκόσμιο».

Ως προς τον μέχρι πρότινος ρόλο των fact checkers, επισήμανε:

«Αν ήταν μια ιδανική κοινότητα που θα ήταν ταγμένη στην αλήθεια, δεν θα χτυπούσε την παραπληροφόρηση.

Στην πραγματικότητα όμως τι γίνεται; Ένα είδος αυτοδιοίκησης των διαταραγμένων.

Δηλαδή πας σε κοινότητες μικρότερες, μικρά μεγέθη κοινοτήτων. Μικρές ομάδες οι οποίες λειτουργούν εν είδει αυτοεκπληρούμενης προφητείας. Ο καθένας επιβεβαιώνει τον άλλο, επιβεβαιώνει τερατώδη ψέματα, τερατώδεις συκοφαντίες, πολλές φορές επικίνδυνες συκοφαντίες.

Η φράση “το διαδίκτυο σκοτώνει” έχει γίνει κυριολεκτική πλέον δεν είναι σχήμα λόγου. Άνθρωποι αυτοκτονούν, άνθρωποι λυντσάρουν σε όλο τον κόσμο για απόψεις που τους έχουν αποδοθεί, που πολλές φορές είναι ψεύτικες – πάνω σε ψέματα.

Και αυτές οι μικρές κοινότητες στην ουσία θα επιβεβαιώνουν. Είναι σαν να πηγαίνεις σε ένα φρενοκομείο και να ρωτάς τους φρενοβλαβείς αν νιώθουν υγιείς να βγουν. Και βεβαίως θα σου απαντήσουν ότι νιώθουν υγιέστατοι.

Αυτό λοιπόν, ότι αυτός ο μίνιμουμ έλεγχος που υπήρχε με το fact check βγαίνει πια από το παιχνίδι, δημιουργεί ένα απέραντο “Τζουράσικ Παρκ”, όπου όλες οι απόψεις θα θεωρούνται ισότιμες και οι επιστημονικές. Δεν θα υπάρχει αντικειμενική αλήθεια, δεν θα υπάρχει επιστημονική αλήθεια, θα υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση».

Σχετικά με την τάση που υπάρχει για ευθυγράμμιση των πολιτικών στα social media, ανέφερε:

«Έχουμε αυτή τη στιγμή τη συνταγή της τέλειας καταιγίδας, δηλαδή, για να πούμε έναν άλλο νόμο του Μέρφυ: ό,τι πάει να πάει άσχημα θα πάει όσο το δυνατόν χειρότερα.

Κάτι τέτοιο συμβαίνει δηλαδή σε αυτή την πολύ κρίσιμη στιγμή που είχαμε αυτή την “εισβολή των ηλιθίων”, όπως έλεγε ο Ουμπέρτο Έκο.

Στην αρχή, όταν είχε χαρακτηρίσει αυτό το φαινόμενο, ήρθε και η επανεκλογή Τραμπ. Η επάνοδος του Τραμπ στον Λευκό Οίκο μαζί με τον Μασκ. Και έδεσε δηλαδή όλη η δύναμη, ο πλούτος.

Όπως ο φίλος μου ο Κώστας Γιαννακίδης, ο δημοσιογράφος είπε πρόσφατα: «Ακόμα και να θελήσεις να φύγεις από τον πλανήτη με τους δορυφόρους του Μασκ θα φύγεις».

Λοιπόν, τέτοια συγκέντρωση πλούτου, δύναμης και ταυτόχρονα διαταραχής που είναι εμφανής στην περίπτωση του Μασκ, είχαμε να δούμε πάρα πάρα πολλά χρόνια και οι προοπτικές είναι δυσοίωνες. Δυστυχώς δεν μπορώ να πω ευτυχές το 2025.

Ας ελπίσουμε ότι θα είναι όσο το δυνατόν λιγότερο επώδυνο».

Για το αν είμαστε ενήμεροι στην Ελλάδα για τις κακοτοπιές των social media, σχολίασε:

«Από την περιήγησή μου στα κοινωνικά δίκτυα τα τελευταία χρόνια που είναι και συχνή και έντονη, δεν είμαι αισιόδοξος ότι έχουμε πάρει το μήνυμα από την εμπειρία μας ότι έχουμε φρόνημα, πίστη, από την εμπειρία μας, από αυτά τα χρόνια του λαϊκισμού. Αντίθετα, πιστεύω ότι η ζημιά έχει γίνει.

Γιατί ήδη όταν υπήρχε ο έλεγχος ψευδών ειδήσεων και μόνο, η σφραγίδα ότι είναι κάποιο fake news, ότι είναι ψευδής είδηση πάνω σε κάτι, όχι κάποιους τους απομάκρυνε, αλλά εκείνους οι οποίοι ήδη είχαν “προσηλυτίσει” εντός εισαγωγικών τους συνειδητοποιούσε περισσότερο.

Δηλαδή έλεγε “Α, μου λέει το σύστημα ότι αυτή η είδηση είναι ψευδής, άρα είναι σίγουρα αληθής”».

Με αφορμή την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, σημείωσε:

«Όλη αυτή η ιστορία με τον Τραμπ, που η επάνοδος του δεν ήταν μιας νύχτας, ήταν μιας εβδομάδας ή ενός μήνα, δείχνει ότι λειτούργησε ένα είδος ανατροφοδότησης απέναντι στο “φτιάχνω το κοινό μου”.

Πρώτα δημιουργώ τους ακροατές μου, δημιουργώ εκείνους που θέλουν να ακούνε αυτά που λέω: Ψέματα, τερατολογίες, ο,τιδήποτε δεν έχει σημασία (…) όσοι πέσανε θύματα εκείνου του σκανδάλου λέγανε: “Όχι. Μπράβο στον Τραμπ που πήρε τα στοιχεία μας. Τα προσωπικά μας δεδομένα τα χρησιμοποίησε, του τα είχε δώσει τότε ο Ζούκερμπεργκ. Πολύ καλά έκανε και πήρε την εξουσία. Δεν μας ενδιαφέρει αν λέει ψέματα”.

Λοιπόν, αυτό το κοινό ανατροφοδοτεί την εξουσία και η εξουσία στη συνέχεια ανατροφοδοτεί το κοινό της.

Για να σπάσει ένας φαύλος κύκλος, νομίζω ότι θα πρέπει να δούμε πιο απτά τα ολέθρια αποτελέσματα. Μακάρι να συμβεί.

Δεν νομίζω ότι θα συμβεί το 2025».

Εδώ όλα όσα είπε ο Π. Τατσόπουλος: