Σύριοι πρόσφυγες: Το δίλημμα του επαναπατρισμού σε μια κατεστραμμένη πατρίδα

Όταν ο Οσάμα Σαμπσάμπι έμαθε στο Βερολίνο ότι οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης στην πατρίδα του Συρία είχαν καταλάβει την πόλη Χομς, όπου μεγάλωσε, έκανε κάτι που θα λίγες μέρες νωρίτερα ήταν αδιανόητο. Έκλεισε εισιτήριο για να επισκεφτεί το πατρικό του: «Ανυπομονώ να δω τα μέλη της οικογένειάς μου που είναι ακόμα ζωντανά», είπε, για να υπογραμμίσει στη συνέχεια ότι «εμείς, ο λαός της Συρίας, βιώνουμε μια απερίγραπτη χαρά», είπε ο Σαμπσάμπι, ο οποίος περιγράφει τον εαυτό του ως ακτιβιστή ενάντια στο καθεστώς του πρώην προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.

Πολλοί Ευρωπαίοι πολιτικοί έχουν ήδη ξεκαθαρίσει ότι θέλουν να δουν τους Σύριους που ζουν στην Ευρώπη να ακολουθούν τα βήματα του Σαμπσάμπι και να αρχίσουν να επιστρέφουν στην πατρίδα τους. Καθώς οι ακροδεξιές δυνάμεις στην Ευρώπη αυξάνονται, οι ολοένα και πιο αντιμεταναστευτικές δυνάμεις της Ευρώπης βλέπουν τώρα την ευκαιρία να αντιστρέψουν την πρωτοφανή εισροή προσφύγων το 2015 και το 2016, που προκλήθηκε σε μεγάλο βαθμό και από τον πόλεμο στη Συρία.

Στείλτε τους πίσω

Ενώ η πτώση του Άσαντ πανηγυρίστηκε από πολλούς Σύριους σε όλη την Ευρώπη, η είδηση ​​του φυγής του δικτάτορα αποτέλεσε το έναυσμα για διάφορους πολιτικούς σε όλη την Γηραιά Ήπειρο να αρχίσουν να μιλούν για το αν ήταν καιρός πλέον για τους πρόσφυγες να επιστρέψουν μαζικά στα σπίτια τους.

Στην Αυστρία, ο υπουργός Εσωτερικών ανακοίνωσε προετοιμασίες για «ένα πρόγραμμα ομαλής επιστροφής και απέλασης στη Συρία », ενώ στη Γερμανία -τη χώρα της ΕΕ που έχει δεχτεί τους περισσότερους Σύριους πρόσφυγες- συντηρητικοί πολιτικοί ζήτησαν από την κυβέρνηση να καταρτίσει ένα σχέδιο για την επιστροφή των Σύριων.

«Εάν αυτή η κατάσταση αλλάξει τώρα, ο ντε φάκτο λόγος για άσυλο δεν ισχύει πλέον, δεν θα υπάρχει πλέον νομικός λόγος να παραμείνουν στη χώρα», δήλωσε αυτήν την εβδομάδα ο Μάρκους Σέντερ, ένας εξέχων συντηρητικός ηγέτης και ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας.

Μόλις μία ημέρα αφότου οι δυνάμεις των ανταρτών ανέτρεψαν τον δικτάτορα της Συρίας, ορισμένες χώρες της ΕΕ —Βέλγιο, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία και Ηνωμένο Βασίλειο— δήλωσαν ότι σταματούν άμεσα την εξέταση των αιτήσεων ασύλου από τη Συρία. Ακολούθησε και ο Λίβανος, όπου ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός, Νατζίμπ Μικάτι, κάλεσε το Σάββατο τους εκατοντάδες χιλιάδες Σύριους που έχουν καταφύγει στη χώρα του να επιστρέψουν στα σπίτια τους, μετά τη λήξη της κυριαρχίας του Άσαντ.

Εντούτοις, πολλοί πολιτικοί στη Γερμανία υποστηρίζουν ότι είναι πολύ νωρίς για να μιλήσουμε για επιστροφές, συμπεριλαμβανομένου του καγκελάριου Σολτς. Η υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας, Νάνσι Φέιζερ, μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), προειδοποίησε ότι μια μαζική έξοδος Σύριων θα είχε σημαντικές συνέπειες στην αγορά εργασίας της χώρας, ιδιαίτερα στον τομέα της υγείας, ο οποίος βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε Σύριους νοσηλευτές και γιατρούς. «Για εμάς, είναι σημαντικό να προσφέρουμε στους Σύριους που είναι εδώ, που έχουν δουλειά, που έχουν ενσωματωθεί, που είναι απαλλαγμένοι από ποινικά αδικήματα, των οποίων τα παιδιά πηγαίνουν σχολείο, την ευκαιρία να μείνουν εδώ και να είναι εκεί για την οικονομία μας».

Περίπου 6.000 Σύριοι γιατροί εργάζονται στη Γερμανία,  ανέφερε ο υπουργός Υγείας Καρλ Λάουτερμπαχ.

Ανακούφιση και ανησυχία 

Σε όλη την Ευρώπη, οι Σύριοι πρόσφυγες εκφράζουν παρόμοια συναισθήματα: ένα μείγμα χαράς για την πτώση του Άσαντ, αλλά και ανησυχιών για το μέλλον της χώρας, καθώς και απογοήτευσης για τη στάση μεγάλου μέρους των Γερμανών πολιτικών. 

«Παρόλο που βλέπουμε σε όλον τον κόσμο τους πανηγυρισμούς για το τέλος της δικτατορίας του Άσαντ, η κατάσταση στη Συρία παραμένει βαθιά ασταθής και για πολλούς η επιστροφή στην πατρίδα τώρα δεν παρέχει καμία ασφάλεια», σχολιάζει ο Αϊμάν αλ Χουσεΐν, Σύρος σκηνοθέτης που ζει πρόσφυγας στο Λονδίνο.

«Είναι δύσκολο να δικαιολογήσει κανείς το πόσο γρήγορα η Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο κινήθηκαν για να αναστείλουν τις αποφάσεις ασύλου», συνέχισε. «Ήλπιζα ότι οι χώρες αυτές έσπευδαν να στείλουν βοήθεια και να παράσχουν καθοδήγηση για το πώς μπορεί να ανοικοδομηθεί η Συρία ξανά. Όμως, δυστυχώς, οι πρόσφυγες αντιμετωπίζονται εδώ και καιρό ως χαρτί στο πολιτικό παιχνίδι».

Πηγή: Politico