27ο ΦΝΘ: Πέντε ντοκιμαντέρ αποκαλύπτουν όσα κρύβονται πίσω από τους τίτλους της έκτακτης επικαιρότητας

Αποκαλυπτικές ιστορίες και φλέγοντα ζητήματα της επικαιρότητας φέρνει στο προσκήνιο το 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (6-16 Μαρτίου 2025). Η αμετακίνητη πολιτική της πολιτείας του Τέξας κατά των αμβλώσεων, ένα δημοσιογραφικό οδοιπορικό στην βόρεια Γάζα εν μέσω των ισραηλινών βομβαρδισμών και των βίαιων συγκρούσεων, οι προπαγανδιστικές τακτικές του ρωσικού καθεστώτος και ο αγώνας πέντε γυναικών κατά του ψηφιακού ελέγχου καταγράφονται σε μια σειρά από σπουδαία ντοκιμαντέρ, που θα προβληθούν στην 27η διοργάνωση.

Η πολιτεία του Τέξας στις ΗΠΑ έχει υιοθετήσει ακλόνητη πολιτική κατά των αμβλώσεων, η οποία φτάνει στο σημείο να θέτει σε κίνδυνο τη ζωή των γυναικών που κυοφορούν. Στο Zurawski v Texas των Μέισι Κρόου και Άμπι Περό (Ανοιχτοί Ορίζοντες, ευρωπαϊκή πρεμιέρα), παρακολουθούμε τη δικαστική διαμάχη της Αμάντα Ζουράφσκι και μιας ομάδας γυναικών, με την υποστήριξη της δικηγόρου Μόλι Ντουέιν, εναντίον της πολιτείας του Τέξας. Στη διάρκεια ενός γενναίου και δίκαιου αγώνα με αντίπαλο τον Γενικό Εισαγγελέα Κεν Πάξτον και στο πλαίσιο της προσπάθειάς τους να διαφυλάξουν τα αναφαίρετα
δικαιώματά τους, ξεδιπλώνεται όλη η οδύνη της τραυματικής εμπειρίας τους απέναντι σε μια αμετακίνητη αρχή.

Περισσότεροι δημοσιογράφοι έχουν σκοτωθεί μέσα σε έναν χρόνο στον πόλεμο Ισραήλ-Γάζας από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη σύγκρουση, όπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία της Επιτροπής Προστασίας Δημοσιογράφων, η οποία συλλέγει δεδομένα από το 1992. Το ντοκιμαντέρ Τα Μάτια της Γάζας / Eyes of Gaza του Μαχμούντ Ατάσι (Ανοιχτοί Ορίζοντες) ακολουθεί τρεις Παλαιστίνιους δημοσιογράφους στη βόρεια Γάζα, οι οποίοι ρισκάρουν τη ζωή τους, προσπαθώντας να κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Αισθάνονται την υποχρέωση να συνεχίσουν το έργο τους, γνωρίζοντας ότι κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή σε μια σύγκρουση που δεν αφήνει κανέναν αλώβητο. Το καθήκον, όμως, προηγείται, όπως αποδεικνύει ένας σοβαρά τραυματισμένος συνάδελφός τους, που εξακολουθεί να μεταδίδει από το κρεβάτι του νοσοκομείου. Το δημοσιογραφικό μήνυμα πρέπει να φτάσει στην κοινή γνώμη, με όποιο κόστος. Ένα αποκαρδιωτικό χρονικό που εκτυλίσσεται στα ατελείωτα
συντρίμμια της κατεστραμμένης Γάζας.

Στο Mr. Nobody Against Putin των Ντέιβιντ Μπόρενσταϊν και Πάβελ Ταλάνκιν (Ειδικές Προβολές) παρακολουθούμε τις απόπειρες του συν-σκηνοθέτη της ταινίας και εκπαιδευτικού να ξεσκεπάσει τις προπαγανδιστικές τακτικές του καθεστώτος του Βλαντίμιρ Πούτιν μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022. Στις πρώτες εβδομάδες της εισβολής, εισάγεται μια νέα πολιτική πατριωτικής εκπαίδευσης και ο κεντρικός ήρωας, προσπαθώντας να διαχειριστεί την ενοχή του, αποφασίζει να καταγράψει τους τρόπους με τους οποίους ο πόλεμος αλλάζει το σχολείο του. Υποδυόμενος τον υπεύθυνο
οπτικοακουστικού υλικού του σχολείου, κινηματογραφεί κρυφά για εκατοντάδες ώρες όσα συμβαίνουν στα μαθήματα, στους διαδρόμους και στους σχολικούς χώρους, ενώ τελικά αναγκάζεται να σχεδιάσει μια επικίνδυνη και τολμηρή απόδραση από τη Ρωσία.

To Only on Earth της Ρομπέν Πετρέ (Ανοιχτοί Ορίζοντες), είναι ένα καθηλωτικό ταξίδι στη νότια Γαλικία, μια από τις πιο ευάλωτες περιοχές της Ευρώπης στις πυρκαγιές, που αναδεικνύει τη σκληρή ομορφιά και τη λεπτή ισορροπία του φυσικού κόσμου. Κατά τη διάρκεια του πιο ζεστού καλοκαιριού που έχει καταγραφεί ποτέ, οι ανεξέλεγκτες φλόγες καταπίνουν τα πάντα στο πέρασμά τους, ενώ άνθρωποι και ζώα δίνουν τη δική τους μάχη για να επιβιώσουν. Τα άγρια άλογα παίζουν κρίσιμο ρόλο στην πρόληψη των πυρκαγιών, μειώνοντας τη βλάστηση που μπορεί να λειτουργήσει ως καύσιμη ύλη. Όμως, η μείωση του πληθυσμού τους απειλεί μια εύθραυστη ισορροπία. Μέσα από τα μάτια των αλόγων, ενός
νεαρού καουμπόι, ενός έμπειρου αναλυτή πυρκαγιών, μιας αφοσιωμένης κτηνιάτρου και μιας οικογένειας αγροτών, η ταινία εξερευνά την ευθραυστότητα του οικοσυστήματος και τις πολυδιάστατες σχέσεις ανθρώπου και ζώων.

Οι έφηβοι που είναι εθισμένοι στις οθόνες των κινητών τους, έχουν 66% μεγαλύτερη πιθανότητα να βρεθούν σε μια συνθήκη αυτοκτονικού ιδεασμού από εκείνους που κάνουν συνετή χρήση. Στο πλαίσιο αυτό, 44 πολιτείες των ΗΠΑ μηνύουν την Meta και την κατηγορούν πως καταστρέφει την υγεία και την ευημερία μιας ολόκληρης γενιάς. Για πρώτη φορά στην ιστορία, βουλευτές και γονείς από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη ενώνουν τις δυνάμεις τους για να πολεμήσουν τους ψηφιακούς γίγαντες.

Στο The Social Trap: 5 Women vs the Big 5 της Ελίζα Ζαντό (Ανοιχτοί Ορίζοντες) παρακολουθούμε τη διαμάχη πέντε γυναικών απέναντι στους κολοσσούς Meta, TikTok, Snapchat, X και Discord. Ο αγώνας τους καθιστά σαφές το γεγονός ότι ο ψηφιακός έλεγχος είναι ένα ζήτημα υψίστης σημασίας για τις σημερινές κοινωνίες που έχει πρόσβαση σε όλες τις πτυχές της ζωής μας.