Σε ηλικία 85 ετών «έφυγε» από τη ζωή ο μεγάλος κρητικός λυράρης, Γεράσιμος Σταματογιαννάκης.
Η κηδεία του θα τελεστεί την Τρίτη 5 Απριλίου, στις 15:00, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Ρεθύμνου.
Ο Γεράσιμος Σταματογιαννάκης γεννήθηκε στ’ Ακούμια του Αη Βασίλη τον Αύγουστο του 1931.
Τα πρώτα του ακούσματα ήταν οι δίσκοι του γραμμοφώνου του συγχωριανού του Χαρίτου Μαρινάκη που είχε και το μοναδικό γραμμόφωνο στο χωριό. Έβλεπε κι άκουγε τους μπαρμπάδες του, το Νίκο τον Παπουτσιδάκη και το Στεφανή το Στεφανάκη, να εκφράζουν με τη λύρα και το δοξάρι τον πόνο και τη λίγη χαρά των συγχωριανών τους. Την πρώτη του λύρα την κέρδισε βόσκοντας τα βούγια (=βόδια) του χωριανού του, του Γιώργη Κουμαντάκη που του την έφτιαξε από ξύλο αχλαδιάς.
Από τους μπαρμπάδες του έμαθε τις πρώτες του κοντυλιές και σιγά σιγά άρχισε να παίζει σε γάμους και πανηγύρια, με τη συνοδεία του Γιάννη Μαρκογιάννη αρχικά στα Ακούμια και στην επαρχία του Αγίου Βασιλείου και μετά σε διάφορα χωριά σε ολόκληρη την Κρήτη. Συνεργάστηκε επίσης με το Νίκο Μανιά, τον Νίκο τον Καφαντάρη από την Αργυρούπολη, το Γιώργη το Χατζηδάκη, κ.ά.
Το 1957 κυκλοφορεί τον πρώτο του δίσκο (78″) «Στον ψεύτη κόσμο οι ομορφιές» με μεγάλη επιτυχία. Ακολούθησαν δεκάδες δίσκοι με πολλές συνεργασίες.
«Tότε ήταν άλλα χρόνια -λέει στους φίλους του- θαρρείς πως υπήρχαν μαγνητόφωνα και δασκάλοι για να βοηθούν το λυρατζή; Τίποτα δεν υπήρχε. Μόνο το μεράκι. Δεν περιμέναμε να ζήσoυμε από τη λύρα και το λαούτο. Παίζαμε για να ομορφαίνομε τις χαρές των ανθρώπων. Γι’ αυτό και όταν πιάναμε τα όργανα δεν τ’αφήναμε. Παίζαμε δυό και τρία βράδια συvέχεια χωρίς να κουραστούμε. Μας συνέπαιρνε αυτή η αθάνατη μαγεία της Κρητικής μουσικής. Και τώρα ακόμα εμένα αυτό μ’ αρέσει. Έχω κυκλοφορήσει 30 δίσκους μικρούς και μεγάλους. Μα εγώ θέλω να μ’ ακούει ο κόσμος να παίζω και να με βλέπει. Να βλέπω κι εγώ τον κόσμο που γλεντάει με τη λύρα μου…»
Ο Θανάσης ο Σκορδαλός τον παρακινεί να φύγει από το χωριό του και να κατέβει στο Ρέθυμνο, όπου θα είχε μεγαλύτερες επαγγελματικές ευκαιρίες. Στο καφενεδάκι που άνοιξε στην Εθνικής Αντιστάσεως τον συναντούσαν οι φίλοι του και τα γλέντια φούντωναν συχνά. Ο Γεράσιμος ταξίδεψε και στους Κρήτες της διασποράς στο Σικάγο, Νέα Υόρκη, Τορόντο, Μόντρεαλ, Χαβάη, Γερμανία.
Τέσσερις δεκαετίες λοιπόν και ο Γεράσιμος δεν άφησε το δοξάρι από τα χέρια του, παρά όταν το 1986 ένα πρόβλημα υγείας του στέρησε για τρία χρόνια το παίξιμο της λύρας.
«Μα είχα τη δύvαμη και το ξεπέρασα και ξανάπιασα ένα βράδυ το δοξάρι στ’ Aκούμια για το μεράκι και τους φίλους πάλι, όπως κι όταν ξεκίνησα. Κι ένιωθα και τότε σαν να ‘ταν η πρώτη φορά.»
Για την καλλιτεχνική του πορεία και τους νέους μουσικούς έλεγε:;
«Έχω κιόλας συμπληρώσει μισό αιώνα γόνιμης, πιστεύω, καλλιτεχνικής προσφοράς στην Κρητική μουσική παράδοση. Μισό αιώνα γλέντησα και διασκέδασα την Κρήτη, με χιλιάδες ώρες γνήσιου πανηγυριού και αυθόρμητου γλεντιού όπου πρωταγωνιστούσε όχι η δική μου παρουσία, αλλά η παρουσία της λύρας. Έζησα και βίωσα ομορφιά και μαγεία με ατέλειωτα νυχτοξημερώματα σε χωριά και γειτονιές της Κρήτης, κάτι που είναι όχι μόνο δύσκολο και σπάνιο, αλλά εντελώς απίθανο να το ζήσει κανείς σήμερα. Ήταν εντελώς διαφορετικές εποχές τότε, εντελώς! Γι αυτό κιόλας δεν κατηγορώ τα σημερινά παιδιά, τους σημερινούς καλλιτέχνες, σχετικά με όλα όσα ακούγονται. Ο καθένας δίνει ό,τι ακριβώς ταιριάζει στον δικό του προσωπικό χρόνο. Τα παιδιά δίνουν πίσω την ξερή, σημερινή εποχή που ζούμε. Αν και είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν παιδιά που ασχολούνται με την λύρα κι έχουν γνήσια καλλιτεχνική στόφα και θα δείτε ότι κάποια μέρα θα πάνε μπροστά. Είμαι σίγουρος».
rethemnos.gr
