Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «ΠΤΗΣΗ & Διάστημα», τεύχος Ιουλίου – Αυγούστου 2011, Νο 308. Αρθρογράφος είναι ο Ιπτάμενος Ελευθέριος Χρήστου. Το παραθέτω χωρίς καμία αλλαγή κειμένου, ακριβώς όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό. Τίτλος του άρθρου:
«Άλλη μια συνηθισμένη μέρα στο γραφείο»
Αεροδρόμιο Καστελλίου Κρήτης, αρχές του 2002. Ημερήσιο εθνικό readiness των 5 λεπτών, με τα F-16 μας, δυο αεροσκάφη, τρεις πιλότοι και επτά τεχνικοί. Είμαστε εκεί έτοιμοι να αναχαιτίσουμε όλα τα ίχνη που θα παραβιάσουν τον ΕΕΧ ή θα παραβούν τους διεθνείς κανόνες εναέριας κυκλοφορίας.
Δύσκολη αποστολή, με πολλούς κινδύνους και αστάθμητους παράγοντες. Να φεύγεις χωρίς να έχει προηγηθεί πάρα μόνο μια γενική ενημέρωση, με πίεση χρόνου, με αεροσκάφη οπλισμένα, με ένταση, σε περιοχές όπου ο καιρός μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο. Κανόνες εμπλοκής, όρια συγκεχυμένα.
Μπαίνει συχνά και ο πατριωτισμός – κι από τις δυο πλευρές –, μπαίνει και ο προσωπικός αεροπορικός εγωισμός, πλησιάζουν άνθρωποι και αεροπλάνα στα όριά τους. Μεγάλο και το στρες, μεγάλη και η κόπωση, σωματική και ψυχική των ιπταμένων και των τεχνικών, τόσες ημέρες μακριά από τα σπίτια και τις οικογένειές τους, λίγοι άνθρωποι κλεισμένοι για μέρες σε δυο δωμάτια επιφυλακής. Μεγάλα διαστήματα έντασης και δράσης, μεγάλα διαστήματα αναμονής και απραξίας. Καμιά φορά δεν ξέρεις τι είναι χειρότερο.
Και να είσαι πάντα προετοιμασμένος για το «χειρότερο σενάριο», μιας και ποτέ δεν ξέρεις τις προθέσεις του εισβολέα. Να είσαι έτοιμος για όλα, για να κάνεις αυτό που πρέπει, να τα δώσεις όλα, να φτάσεις στα όρια, αλλά να μην τα ξεπεράσεις.
Έμπειρος πια αρχηγός σχηματισμού και με αρκετά readiness στο ενεργητικό μου, έχω προετοιμαστεί για άλλη μια «συνηθισμένη ημέρα στο γραφείο». Πρωινό ξύπνημα, καφές στο χέρι (το πρωινό φαγητό θυσιάζεται για μερικά λεπτά ύπνου παραπάνω) και καθόμαστε με το Νο 2 μου για το επιβεβλημένο briefing.
Ως παλαιότερος, εγώ έχω και την ευθύνη να προσέχω τον συνάδελφό μου που μόλις έχει ξεκινήσει τις επιφυλακές και δεν έχει σηκωθεί ποτέ πριν για πραγματική αποστολή αναχαίτισης. Ξεκινάμε με την ενημέρωση για τις καιρικές συνθήκες στην περιοχή ενδιαφέροντος, το κεντρικό Αιγαίο στην προκειμένη περίπτωση. Λίγα σύννεφα Stratus χαμηλά και ελαφρώς περιορισμένες ορατότητες, συνηθισμένα για την εποχή, δεν φαίνεται ότι θα μας επηρεάσουν, ενώ και στα εναλλακτικά αεροδρόμια οι συνθήκες είναι καλές.
Δεν αναμένουμε ιδιαίτερη δραστηριότητα από την τουρκική αεροπορία, μιας και δεν έχουν εκδώσει τις συνήθεις ΝΟΤΑΜs για δέσμευση περιοχών, αναλύουμε όμως, έτσι κι αλλιώς, όλες τις πιθανές καταστάσεις και συμφωνούμε τη μορφή των σχηματισμών που θα πετάξουμε αναλόγως της τακτικής κατάστασης. Σε περίπτωση απογείωσης, θα μεταβάλλουμε τον άξονα περιπολίας και την ταχύτητα εκτέλεσης CAP για οικονομία καυσίμου και όσο γίνεται μεγαλύτερη παραμονή στην περιοχή ενδιαφέροντος. Ο παράγοντας καύσιμο χρειάζεται πάντα πολλή προσοχή, γιατί πάνω στην έξαψη της εμπλοκής μπορεί να τον παραβιάσουμε χωρίς να το καταλάβουμε.
Έχοντας τελειώσει το briefing, κάνουμε τη διαδρομή μέχρι τα υπόστεγα για να επιθεωρήσουμε τα αεροπλάνα μας και να αφήσουμε τα σωστικά μας. Η διαδικασία ταχείας απογείωσης προβλέπει την εκτέλεση των ελάχιστων απαιτούμενων ενεργειών και κάθε δευτερόλεπτο μετρά. Οι τεχνικοί της Μοίρας μας περιμένουν ήδη εκεί και κάνουμε τον προβλεπόμενο έλεγχο για να επιβεβαιώσουμε ότι τα πάντα είναι έτοιμα.
Μια δεύτερη ματιά στα όπλα με τη βοήθεια του οπλουργού μας είναι πάντα απαραίτητη. Θυμάμαι την πρώτη φορά που απογειώθηκα για αναχαίτηση και γύρισα και είδα πλάι μου τα ΑΑ βλήματα. Τότε καταλαβαίνεις ότι η αποστολή σου διαφέρει από όσες έχεις κάνει μέχρι τότε.
Ελέγχω οπλισμό και καύσιμο και υπογράφω τη φόρμα του αεροσκάφους πριν συναντήσω το Νο2 στο δικό του αεροπλάνο. Λίγες ερωτήσεις είναι απαραίτητες για να του φρεσκάρω τις γνώσεις και να σιγουρευτώ ότι είναι απόλυτα έτοιμος, ότι στον αέρα θα είναι πολύτιμος συν-μαχητής και όχι ένας επιπλέον «πονοκέφαλος». Αφού ανταλλάξουμε λίγες κουβέντες με τους τεχνικούς μας, επιστρέφουμε στο καμαράκι των readiness και δίνουμε την ετοιμότητα στο ΑΤΑ.
Λίγο ίντερνετ, λίγο τηλεόραση, να περάσει η μέρα, να μειωθεί και το στρες. Με το μυαλό πάντα στο μαγνητικό τηλέφωνο, ο νέος μου παραδίδει μαθήματα στο τάβλι, κάνοντας και σχόλια… Αν στον αέρα οι αυστηρά καθορισμένοι ρόλοι και η απόλυτη πειθαρχία είναι αυτονόητα, στο έδαφος επιβάλλεται λιγότερη αυστηρότητα, για να διατηρείται και το καλό κλίμα, όπως το έχουμε στη Μοίρα.
Περίπου 12:00 και χτυπά για πρώτη φορά το μαγνητικό. Τρέχουμε και αρπάζουμε τα σωστικά, και ο τρίτος ιπτάμενος, ο εφεδρικός, σηκώνει το τηλέφωνο. «Των δυο!»
«Γιώργο, τη σειρήνα. Πάρε τον ασύρματο. Χρήστο, τα σωστικά και στο αεροπλάνο!» και αμέσως τρέξιμο… Μεταπίπτουμε σε ετοιμότητα των 2 λεπτών, που σημαίνει πάμε στα αεροσκάφη και περιμένουμε μέσα δεμένοι, περιμένοντας οδηγίες. Δέκα λεπτά αργότερα και η ετοιμότητα ξαναγίνεται 5λεπτη, οπότε επιστρέφουμε στο καμαράκι μας.
Περίπου στις 13:00 «τρώμε» το δεύτερο 2λεπτο. Ξανά σειρήνα, ξανά σωστικά, ξανά τρέξιμο, ξανά δεμένοι μέσα στο αεροπλάνο. Ξανά πίσω ύστερα από 10 λεπτά… Μισή ώρα αργότερα το πράγμα τριτώνει, άλλα 15 λεπτά δεμένοι. Η κατάσταση αρχίζει και γίνεται κουραστική για όλους μας, βλέπω το Νο2 μου να αγχώνεται. Προσπαθούμε να χαλαρώσουμε λίγο και στις 14:00 έρχεται το φαγητό.
Νηστικοί από τις 06:00, καθόμαστε στο τραπέζι και πριν πιάσουμε τα μαχαιροπήρουνα χτυπάει το μαγνητικό. «Των δυο!» ακούμε πάλι και τρέχουμε στα F-16. Κάπου εδώ αρχίζουν και τα πρώτα παράπονα για το «πόσο θα κρατήσει αυτό το βιολί!». Με το που δενόμαστε όμως έρχεται η εντολή:
«Απογείωση και πορεία βόρεια!» Αυτό είναι… οι σφυγμοί ανεβαίνουν, οι διαδικασίες εκτελούνται γρήγορα και η χορογραφία εκκίνησης εκτελείται άψογα από ιπταμένους, υπόλογους και οπλουργό. Παραδίπλα ο εφεδρικός ιπτάμενος αναλαμβάνει υπεύθυνος κλιμακίου και με τον ασύρματο στο χέρι παρακολουθεί και συντονίζει.

Εκκίνηση κινητήρα, έλεγχος συστημάτων και ευθυγράμμιση του συστήματος ναυτιλίας. Υπόλογος και οπλουργός βγάζουν τις ασφάλειες αεροσκάφους και όπλων και περιμένουν για να τραβήξουν τα chok. Αρχίζουν και οι οδηγίες από τον πύργο ελέγχου: διάδρομος σε χρήση βαρομετρική και οδηγίες τροχοδρόμησης. Ταχεία τροχοδρόμηση για την αρχή του διαδρόμου, ζωτικές πριν την απογείωση, «κάθισμα οπλισμένο, φως σβηστό, probe heat on, camera on!» αναφέρω και επιβεβαιώνει και ο Νο2.
«Ιάσων 630, ελεύθεροι απογείωση» η εντολή από τον πύργο, «630» αναφέρω και παίρνω γραμμή για απογείωση, ρίχνοντας κλεφτή ματιά για να σιγουρευτώ ότι ο Νο2 είναι κοντά μου και δεν θα χρειαστεί να πιεί πολύ καύσιμο για να με φτάσει αργότερα. Η κλωτσιά του κινητήρα του F-16 είναι κάτι μοναδικό…, σε 15 δεύτερα είμαι στους 165 κόμβους και οι τροχοί ξεκολλούν.
«Airborne visual» μου αναφέρει ο Νο2 που με ακολουθεί από κοντά καθώς παίρνουμε πορεία προς Βορρά. Επικοινωνούμε με τον σταθμό ελέγχου περιοχής Πάρνηθας και παίρνουμε εντολή αναχαίτησης ζεύγους ιχνών, που είναι έτοιμο να εισέλθει στο ελληνικό FIR στην περιοχή της Ικαρίας. Έχουμε ελέγξει τα συστήματα, καύσιμο 10.500 λίβρες,
«Total 105 εξωτερικές τροφοδοτούν, όργανα ΟΚ, fence check air-to-air» αναφέρω, «Same» ακούω από τον Νο2. Όλοι οι διακόπτες σε «πολεμική» θέση, ζητώ επιβεβαίωση «Master Arm σε Sim». Με τον master arm σε simulate η συμβολογία στο ραντάρ και στο HUD είναι σε πραγματική μάχη αλλά τα βλήματα δεν φεύγουν από τον πυλώνα. Έτοιμοι, λοιπόν, για μάχη!
«Ελεύθερος wedge» καλώ το Νο2, μπορεί να πετά σε ένα κώνο 30 – 60 μοίρες πίσω μου και σε απόσταση 2 – 3 νμ. Είναι ένας επιθετικός σχηματισμός που επιτρέπει στον αρχηγό να ελίσσεται ελεύθερα, ενώ ο Νο2 καλύπτει τα νώτα του και εκτελεί και την αποκάλυψη των στόχων στο ραντάρ. Ερχόμαστε σε επαφή με το σταθμό ελέγχου:
«Mambo, τα Ιάσων 630 20νμ βόρεια από Καστέλλι, οδηγίες».
Ο ελεγκτής απαντά:
«Ιάσων 630, το Mambo, συνεχίστε αρχικά με πορεία 360, ελέγξτε όπλα ασφαλισμένα Stand-by για την αποστολή».
«Ιάσων 630», επιβεβαιώνω και συνεχίζουμε.
Οι οδηγίες μας λένε να μεταβούμε σε μέσο ύψος και με οικονομικά στοιχεία για Ικαρία. Επιλέγω τα 20.000 πόδια και επιτάχυνση έως 400 κόμβους, πετάμε ομαλά και σχετικά γρήγορα. Προσεγγίζοντας την περιοχή, ελέγχουμε ξανά το καύσιμο και πιάνουμε τη βέλτιστη ταχύτητα του F-16 για ελιγμούς, στους 440 κόμβους, για να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο. Ακόμα δυο ελληνικοί «αετοί», δυο Mirage 2000 από το readiness της Σκύρου έχουν ήδη απογειωθεί, ξέρουμε ότι θα μπορέσουν να μας βοηθήσουν αν απαιτηθεί.
«Από Mambo, αποστολή σας η αναχαίτηση διπλής επαφής που διασταυρώνει τη μαύρη τώρα. Στόχοι κατευθείαν εμπρός στα 40 ναυτικά, 15.000 και 25.000 με πορεία νοτιοδυτική». Η μαύρη είναι η γραμμή που διαχωρίζει το ελληνικό με το τουρκικό FIR. Είμαστε περίπου στα 30 νμ και αναφέρω
«Διπλή επαφή κατευθείαν εμπρός 30 ναυτικά, 15.000».
Ενώ προσεγγίζουμε τους μπούφους το ραντάρ μας δείχνει ότι τελικά πρόκειται για τέσσερεις επαφές με διαχωρισμό 20νμ, και πίσω ακολουθούν άλλες δυο επαφές που δεν έχουν ακόμη παραβιάσει το FIR. Οι σφυγμοί πια ανεβαίνουν κατακόρυφα. Περνώ στον Νο2 την εικόνα που έχω στο ραντάρ μου και τον βάζω στο παιχνίδι:
«Χρήστο, διπλή επαφή 20 μοίρες δεξιά 25 νμ 15.000, τους βλέπω σε τακτικό σχηματισμό, ένδειξη από F-4 search στο RWR, παρακολουθώ τον δυτικό» αναφέρω.
«Spotted F-4, καθαρός» μου απαντά, δεν έχει ακόμα επαφές στο ραντάρ του, αλλά οι ενδείξεις του στο RWR συμφωνούν με το δικό μου.
«Πάμε offset δυτικό, μείνε wedge από αριστερά» του δίνω οδηγία, ενώ στην περιοχή έχουν προσεγγίσει και τα Μ2000. Σκέφτομαι ότι η αναλογία μας είναι τώρα παραπάνω από καλή. Ο Χρήστος μου αναφέρει:
«Διπλή επαφή, παίρνω τον ανατολικό»,
«ΟΚ, τους έχω εγώ αυτούς Χρήστο, ψάξε για τους trailers».
Το μπροστά ζευγάρι των μπούφων είναι η άμεση απειλή και θέλω να ασχοληθώ εγώ με αυτούς. Στα 6 νμ έχουμε οπτική επαφή με το ζευγάρι των τουρκικών F-4 σε ύψος 15.000 ποδιών.

Ο σταθμός ελέγχου δίνει εντολή να διασταυρώσουμε και να πάμε στους πίσω.
«Χρήστο, κατευθείαν μπροστά ζευγάρι F-4, blow through σε αυτούς, πάμε για τους πίσω»,
«Tally με τους χοντρούς support» μου αναφέρει. Τα F-4 θα έχουν τη χαρά να τα υποδεχτούν τα Μ2000, εύκολη λεία! Τους κόβω με μεγάλη ταχύτητα και γωνία προσέγγισης και ψάχνω για το επόμενο ζευγάρι. Ρωτώ τον Χρήστο αν έχει επαφή.
«Μονή επαφή κατευθείαν εμπρός στα 20 ναυτικά» στη θέση που μας δίνει το Mambo. Του αναθέτω την εκτέλεση της αναχαίτησης και αναλαμβάνω καθήκοντα wingmanμέχρι να αποκτήσω και γω επαφή στο ραντάρ.
«Επαφή κατευθείαν εμπρός στα 15 ναυτικά, 25.000», αναλαμβάνω και ο Χρήστος αναφέρει «same».
«Offset ανατολικό, ελεύθερος wedge δεξιά!» του δίνω εντολή. Προσπαθώ να παρακολουθήσω τις οδηγίες του Mambo και να παραμείνω ήρεμος για να βοηθήσω τον Νο2. Επαφή στο ραντάρ και στοχοποίηση με βάση όσα είπαμε στο πρωινό briefing. «Αναλαμβάνω τον ανατολικό» αναφέρω, «παίρνω τον δυτικό!» απαντά ο Χρήστος που έχει πρώτος οπτική επαφή.
«Tally δυο, ώρα έντεκα, line abreast ελαφρώς ψηλότερα!». Οι στόχοι σε αμυντικό σχηματισμό ο ένας δίπλα στον άλλο, σε απόσταση περίπου 1 νμ μεταξύ τους. Είναι πολύ βασικό που ο Χρήστος είναι ήρεμος, εκτελεί άψογα τα καθήκοντα του wingman και με βοηθά. Έχω πλέον και γω οπτική επαφή,
«Tally 2, εμπλέκομαι, παράμενε αρχικά support» και συνεχίζω στην αναχαίτιση. Οι μπούφοι είτε μας αγνοούν είτε δεν μας έχουν αντιληφθεί ακόμη. Τα συστήματά μας δείχνουν ότι δεν μας έχουν δει, στο RWR είμαστε καθαροί, «Naked στο R» αναφέρω και ακούω «Same naked» από το Νο2. Θα βρεθούμε στην ώρα έξι τους απαρατήρητοι. Περίπου στα 4 νμ ακούω το Νο2 να αναφέρει support, έχει tally με τους στόχους, είναι visual με εμένα και είναι σε θέση να με υποστηρίξει, όπως και όποτε απαιτηθεί.
Βλέπω ότι τα τουρκικά F-16 φέρουν πραγματικά όπλα, πράγμα που αναφέρω στο Mambo για ενημέρωση στο αρχηγείο. Την ίδια στιγμή ακούω ότι τα Μ2000 τα καταφέρνουν εύκολα με τα F-4 και τους έχουν πάρει την ουρά, είναι στην ώρα έξι σε απόσταση βολής FΟΧ2. Οι δικοί μας ακόμα δεν αντιδρούν, μάλλον είναι επικεντρωμένοι στην εμπλοκή των F-4 με τα Μ2000 και δεν μας έχουν αντιληφθεί. Περνώ μπροστά το Νο2, θέλω να τον βάλω στο παιχνίδι πιο ενεργά και να του αυξήσω την αυτοπεποίθηση.
«Ελεύθερος να πέσεις» και τον ακούω να λέει ένα κοφτό
«δυο»
Εγώ τραβώ ψηλά για να πάρω ενεργειακό πλεονέκτημα και να τους βάλω όλους στην ίδια πλευρά για να παρακολουθώ πιο άνετα.
Από τη φωνή του Χρήστου καταλαβαίνω ότι βρίσκεται σε υπερδιέγερση. Περνά μπροστά από χαμηλά αριστερά και πηγαίνει πάνω στον έναν. Αναφέρει εικονική βολή FΟΧ2, είναι πια συνεπαρμένος από την εξέλιξη της εμπλοκής. Εγώ βγαίνω πίσω από το άλλο τουρκικό σε παραμέτρους βολής και το παρακολουθώ με τη μισή προσοχή μου στραμμένη στο Νο2 μου, που πλησιάζει τον δικό του για να βρεθεί σε βολή πυροβόλου. Είναι ενθουσιασμένος και τον αφήνω να προσεγγίσει λίγο. Όλα είναι απόλυτα ελεγχόμενα ακόμη, αλλά του εφιστώ την προσοχή με μην πάει πιο κοντά από τα 1.000 πόδια. Η νεανική ανυπομονησία, ο ενθουσιασμός της πρώτης επιτυχίας και το πατριωτικό πνεύμα μπορεί να κάνουν κάποιον απρόσεκτο.
Την ώρα που ακούμε ότι τα Μ2000 αποχωρούν από την περιοχή έχοντας πετύχει την αποστολή τους, το δικό μας ζευγάρι αντιδρά. Ο δικός μου τραβά χαμηλά, ο αντίπαλος του Νο2 χαμηλά. Η αδρεναλίνη χτυπά κόκκινο τώρα. Εμπλέκομαι άμεσα με τον δικό μου για να κρατήσω το πλεονέκτημα. Ο Χρήστος κυνηγά τον δικό του. Είναι δυο διαφορετικές μάχες πια, η μια πάνω στην άλλη.
«Mambo, στόχοι αντιδρούν, εμπλεκόμαστε στα 20.000!».
Με απασχολεί ότι δεν μπορώ να ελέγχω πια τις κινήσεις του Νο2 συνέχεια. Χαμηλότερα έχει σύννεφα και περιορισμένη ορατότητα, και μπορείς να βρεθείς σε παραίσθηση χωρίς να το καταλάβεις.
«Χρήστο προσοχή στο ύψος και την ταχύτητα!» δεν θέλω να παρασυρθεί από τον αντίπαλό του και την ένταση της μάχης.
«Είμαι πίσω του στα πυροβόλα 10.000 κατερχόμενοι» μου λέει, την ώρα που το Mambo μας ενημερώνει ότι το τρίτο ζευγάρι μας προσεγγίζει ταχύτατα. Πλέον στην περιοχή είμαστε οι δυο μας εναντίον έξι, το θέμα γίνεται λίγο πιο περίπλοκο. Οι συνθήκες έχουν αλλάξει, θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας και τον αποχωρισμό από τη μάχη… Ο Χρήστος φωνάζει όλο ενθουσιασμό «Guns! Guns!».
Τον έχει συνεπάρει η εξέλιξη και δεν παρακολουθεί τι γίνεται γύρω του.
Καταφέρνω να τον εντοπίσω και του δίνω μια επιτακτική οδηγία για το πως θα βρεθούμε σε συνοχή.
«Χρήστο πάρε τώρα πορεία 180 για το νησί monitor, εγώ τον δικό σου, πάμε για separation, θα με δεις ψηλότερα ώρα επτά, βγαίνω τακτικό από αριστερά…». Μου αναφέρει
«180 στα 8.000 για το νησί» και καταλαβαίνω από τη φωνή του ότι δεν θέλει να αφήσει ακόμα την εμπλοκή. Μου δίνει «visual καθαρός», με βλέπει και δεν υπάρχει κάποιος να με απειλεί από το οπίσθιο ημισφαίριο.
«Επιτάχυνση, προσοχή στο Mach!» του λέω. Θέλω να αποχωριστούμε γρήγορα, αλλά προσεκτικά, από τη μάχη που ήδη έχει κριθεί υπέρ μας. Τα F-16 με τα οποία είχαμε εμπλακεί πριν από λίγο έχουν ήδη πάρει ανατολική πορεία, κι εμείς αφήνουμε την περιοχή με περισσότερη άνεση.
Πετάμε πάνω από την Ικαρία μέχρι να ξεκαθαρίσει λίγο η κατάσταση και να δω τις προθέσεις των τούρκων. Το Mambo μας ζητά ενημέρωση για το καύσιμο ώστε να μας κρατήσει στην περιοχή. Έχουμε καύσιμα για ακόμα 10 λεπτά πριν αποχωρίσουμε για τη βάση μας, μπορούμε να αναχαιτίσουμε και το τρίτο ζεύγος αν απαιτηθεί. Παίρνουμε εντολή για CAP πάνω από την Ικαρία μέχρι να διαπιστώσουμε τις προθέσεις των τούρκων. Όλοι είναι πλέον εντός τουρκικού FIR αλλά παραμένουν στην περιοχή.
«Ελεύθερος line abreast, διατηρούμε αρχικά 400 κόμβους» αναφέρω.
Οι σφυγμοί είναι τώρα σε σχεδόν κανονικούς ρυθμούς, ελέγχουμε συστήματα και καύσιμο.
«Total 65 κενές», έχω ακόμα 6.500 λίβρες και οι εξωτερικές δεξαμενές μου είναι άδειες.
«58 κενές» μου αναφέρει ο Νο2. Λίγο παραπάνω παραμονή στην εμπλοκή, λίγο πιο απρόσεκτη χρήση κινητήρα και έχουμε ήδη μια μικρή διαφορά καυσίμου με το Νο2. Πρέπει να κάνουμε τους υπολογισμούς με βάση το δικό του καύσιμο. Καλώ τον έλεγχο:
«Mambo, μετεωρολογικό για Ιθάκη και εικόνα για τους μπούφους».
« Ο καιρός είναι καλός, το αεροδρόμιο άπνοια, ορατότητα 8 χλμ. SCT στα 3.000 VFR/VMC» μου δίνει το Mambo, «οι κοντινότεροι μπούφοι ανατολικά της μαύρης στα 30νμ».
«Χρήστο μείνε τακτικό, διατηρούμε 350 κόμβους για οικονομία» του αναφέρω. Πριν περάσουν δυο λεπτά το τελευταίο ζευγάρι μπαίνει στο ελληνικό FIR. Εντολή από το Mambo για διακριτική αναχαίτιση και στη συνέχεια αποχωρισμό και επιστροφή στη βάση μας.
«Επιταχυνόμαστε, ελεύθερος wedge από δεξιά» δίνω εντολή, «δυο» μου απαντά ο Χρήστος.
Πλησιάζοντας βλέπω ότι οι στόχοι αντιδρούν άμεσα, τα πράγματα με αυτούς δεν θα είναι τόσο εύκολα όσο πριν…
«Επαφή κατευθείαν εμπρός στα 25 ναυτικά spotted από F-16» αναφέρω και ο Νο2 απαντά
«same, μονή επαφή».
«Offset δυτικό, τους βλέπω σε σχηματισμό fighting, ελεύθερος wedge από αριστερά». Ο Χρήστος μου αναφέρει
«διπλή επαφή 30 μοίρες δεξιά στα 15 ναυτικά».
«Παίρνω τον δυτικό» εγώ,
«παίρνω τον ανατολικό» ο Χρήστος.
Φαίνεται ότι θα είναι πιο δύσκολο με αυτούς, πετούν σε επιθετικό σχηματισμό που υποδηλώνει άμεσα και τις προθέσεις τους.
«Επιταχυνόμαστε» αναφέρω και επιλέγω maximum AB. Έχοντας πια ελαφρύνει από καύσιμο το αεροπλάνο πραγματικά εκτοξεύεται! Στα 8 ναυτικά πιάνουμε οπτική επαφή και αλλάζω στοχοποίηση για να τους μπερδέψω. Ψάχνω άλλη τακτική, εκείνοι φαίνονται πιο επιθετικοί και μάλλον γνωρίζουν που ακριβώς βρισκόμαστε και αντιδρούν αναλόγως.
«Φεύγω από την άλλη, αλλαγή στοχοποίησης, πάρε τον δυτικό, παίρνω τον ανατολικό και IR management» δίνω οδηγία και ακούω πάλι ένα «δυο».
«Πάω από κάτω μείνε από πάνω». Θέλω να τους βάλω ανάμεσά μας και στο οριζόντιο και στο κατακόρυφο επίπεδο. Έτσι, αν αντιδράσουν στον έναν από τους δυο, ο άλλος από εμάς θα βρεθεί στην ώρα έξι απαρατήρητος. Αν αντιδράσουν και στους δυο, αλλαγή στοχοποίησης στην τερματική φάση της αναχαίτισης και θα βρεθούν με ένα στόχο ο καθένας από πίσω τους.
Η τακτική bracket προϋποθέτει καλή συνεργασία και εμπειρία. Λίγο τύχη, λίγο εμπειρία, λίγο η σωστή απόφαση τη σωστή στιγμή και το κόλπο πιάνει. Φτάνουμε στο merge και φαίνεται καθαρά ότι έχουν αποκαλύψει μόνο τον έναν, και συγκεκριμένα εμένα.
«Χρήστο αντιδρούν πάνω μου!» και μπαίνω σε μια κλειστή αριστερή στροφή, για να παίξω το ρόλο του δολώματος και να τσιμπήσουν.
«Τους βλέπω να αντιδρούν σε σένα» ακούω την ένταση στη φωνή του Νο2.
«Ελεύθερος να πέσεις, παρ’ τους τα πάσα λέμε!» και η δική μου απάντηση με την ίδια ένταση και ενώ ακούω πάλι ένα κοφτό «δυο», βλέπω τον Χρήστο σε ένα δεξιό conversion να πέφτει πίσω από τους στόχους που είναι αφοσιωμένοι σε μένα.
Είναι πια στην ώρα έξι τους και όταν τον αντιλαμβάνονται είναι πλέον αργά. Ο Νο2 μου ζητά να εμπλέξει το δικό του που αντιδρά. Του δίνω το ΟΚ και τραβώ ψηλά, για να τους έχω όλους από κάτω και να παρακολουθώ. Θέλω να αφήσω τον Χρήστο να κάνει παιχνίδι, έτοιμος να επέμβω εάν απαιτηθεί.
Αλλά αυτή είναι η μέρα του Χρήστου! Τον ακούω να αναφέρει εικονικές FOX2 είναι όλο ενθουσιασμό.
«Χρήστο πέσε και κάνε βολή και στον δικό μου!».
Ο μπούφος είναι πλέον υποχρεωμένος να αντιδράσει σε αυτόν που τον απειλεί από ώρα πέντε και με ξεχνά. Μπαίνει σε δεξιά κλειστή αμυντική στροφή.
Ο άλλος μένει μακριά, φαίνεται ότι βλέπει μόνο το Νο2 μου. Αυτό μου επιτρέπει να κινούμαι ελεύθερα. Τραβάω ακόμη ψηλότερα, κόβω κινητήρα για οικονομία καυσίμου. Αρχίζει όμως να με ανησυχεί η κατανάλωση του Νο2, πρέπει να σχεδιάσουμε τον αποχωρισμό μας από την περιοχή.
Ρωτώ το καύσιμό του και κάνω ένα γρήγορο υπολογισμό, έχουμε καύσιμο για άλλα δυο λεπτά εμπλοκής. Ενημερώνω το Mambo για την εξέλιξη της εμπλοκής:
«Είμαστε εμπλεγμένοι επιθετικά με τους μπούφους, καύσιμα για άλλα δυο λεπτά εμπλοκής».
Αφήνω το Νο2 να παίξει λίγο ακόμα με τους μπούφους, τον βλέπουν και αντιδρούν σε αυτόν, αλλά είναι φανερό ότι δεν βλέπουν πλέον εμένα και είμαι αρκετά ψηλότερα. Παρακολουθώ την όλη χορογραφία των τριών αεροσκαφών από το καλύτερο θεωρείο του θεάτρου.
Ο Χρήστος είναι εμπλεγμένος με τον έναν από τους δυο και τον πάει καροτσάκι, βρίσκεται συνεχώς σε παραμέτρους βολής FOX2 ή πυροβόλου. Ο τούρκος προσπαθεί να απαλλαγεί από το Νο2 με μια δεξιά κλειστή στροφή και μετά βάζει κεφαλή προς τα κάτω για να αποκτήσει ενέργεια και να επιταχυνθεί. Ο Χρήστος τραβά ψηλά και στη συνέχεια επανατοποθετείται για πυροβόλα. Φαίνεται ότι όλες οι εκπαιδεύσεις στο BFM έχουν πιάσει τόπο, ελέγχει την κατάσταση και το διασκεδάζει.
Ελέγχω το ραντάρ και το RWR μου και ενημερώνομαι από το σταθμό ελέγχου:
«Οι κοντινότεροι μπούφοι στα 30νμ απομακρυνόμενοι» μου αναφέρει η Πάρνηθα. Είναι πλέον καιρός να αποχωρήσουμε από την περιοχή, το καύσιμο είναι οριακό. Από ψηλά μπαίνω σε slice back και από τη βύθιση βγαίνω ώρα έξι του αντιπάλου μου. «Γράφω» και γω μια βολή FOX2 και δίνω οδηγία στο Νο2 για αποχώρηση από τη μάχη, αφού αναφέρουμε τις βολές μας στον ασύρματο. Να ξέρουν οι ελεγκτές μας ότι η επιτυχία μας είναι και δική τους. Και να πληροφορούνται οι απέναντι όσα τους βρήκαν και δεν πρόλαβαν καν να τα καταλάβουν…
«Χρήστο πάρε πορεία 270, θα με δεις ώρα τέσσερις δική σου λίγο ψηλότερα, συνέχισε πορεία 290 για να βγούμε καλά line abreast, βλέπω τον δικό σου να απομακρύνεται, naked στο RWR», οι εντολές και οι πληροφορίες εναλλάσσονται με καταιγιστικό ρυθμό.
«Visual καθαρός, naked στο RWR» μου αναφέρει. Το Mambo μας επιβεβαιώνει ότι οι μπούφοι έχουν αποχωρήσει από την περιοχή. Ενώ η ένταση φεύγει, συνεχίζουμε για λίγο στην πορεία μας και σύντομα στρέφουμε νότια για τη βάση μας.
Εντολή για γρήγορη επιστροφή στην «Ιθάκη» είναι η οδηγία του Mambo. Να γυρίσουμε με ασφάλεια, να προσγειωθούμε και να ετοιμαστούν πάλι τα αεροσκάφη για την επόμενη πτήση. Κάνουμε ένα γρήγορο battle damage check κατά την επιστροφή και προσγειωνόμαστε γρήγορα. Η ημέρα δεν τελείωσε ακόμη, ίσως χρειαστεί να απογειωθούμε ξανά.
Με το που πατάμε το πόδι μας στην πίστα, ο Χρήστος έρχεται και με αγκαλιάζει. Θέλει να με ευχαριστήσει που του έδωσα την ευκαιρία να βγει μπροστά και να… ολοκληρώσει τις σχέσεις του με την Τουρκική Αεροπορία. Απέδειξε ότι η εκπαίδευση έπιασε τόπο, είναι ενθουσιασμένος, μου εξηγεί τα της εμπλοκής,
«να έτσι το γύρισα… και μετά βρέθηκα εδώ… και του έριξα FΟΧ2… και τον είχα στα πυροβόλα… και δεν μπορούσε να αντιδράσει… και…»
Προσπαθώ να τον προσγειώσω, τα πήγε εξαιρετικά σήμερα, αλλά πρέπει να είναι πάντα ψύχραιμος και έτοιμος, γιατί την επόμενη φορά τα πράγματα μπορεί να μην είναι τόσο εύκολα. Οι τεχνικοί που έχουν ήδη πιάσει δουλειά δεν χρειάζεται να μας ρωτήσουν τίποτα, το βλέπουν στα μάτια μας.
«Τι βρήκατε;» ρωτάει ο οπλουργός.
«Δυο χοντρούς και δυο μπουφογέρακες οπλισμένους» απαντώ και του δίνω μια εικόνα της εμπλοκής με τον κλασικό αεροπορικό τρόπο, με τις παλάμες μου για αεροπλάνα.
Ο Χρήστος ακόμα δεν έχει ηρεμήσει, με την βιντεοκασέτα που έχει καταγράψει τις βολές σαν τρόπαιο επιστρέφουμε στο οίκημα των readiness. Τον αφήνω να μιλήσει εκείνος με το ΕΚΑΕ, να εξηγήσει τι κάναμε, τα αποτελέσματα και τις παρατηρήσεις μας. Μας τηλεφωνεί και ο ΑΕ της Μοίρας
«Τι κάνατε, πως τα πήγε ο μικρός;»
«Όλα καλά, λίγο παραπάνω ενθουσιασμός, αλλά θα το διορθώσουμε και αυτό» του απαντώ και συνεχίζουν τη συνομιλία οι δυο τους.
Ο ΑΕ θέλει να τον ψυχολογήσει, να μπει στο μυαλό του, θέλει να είναι σίγουρος ότι θα είναι έτοιμος και συγκεντρωμένος και στην επόμενη πτήση. Εγώ ασχολούμαι με την προετοιμασία των αεροσκαφών, σε λίγο θα είναι και πάλι σε ετοιμότητα. Ο επικεφαλής τεχνικός και εγώ, ως αρχηγός του κλιμακίου της Μοίρας, επιβλέπουμε την όλη διαδικασία.
Όλα πρέπει να γίνουν γρήγορα και με ασφάλεια. Οι τεχνικοί, όπως πάντα, πασχίζουν να εξυπηρετήσουν τα αεροσκάφη και να διορθώσουν τυχόν παρατηρήσεις που μπορεί να έχουμε αναφέρει. Νιώθουν και οι ίδιοι την ένταση που είχαμε και εμείς στον αέρα πριν λίγο. Γρήγορα τα πάντα είναι έτοιμα, δίνουμε αναφορά στο αρχηγείο και αναλαμβάνουμε και πάλι επιφυλακή.
Θυμηθήκαμε όμως ότι δεν έχουμε προλάβει να φάμε! Παίρνουμε κάτι στα γρήγορα, δυο κουβέντες με τον εφεδρικό και τους μηχανικούς, και πάλι από την αρχή μέχρι αργά το απόγευμα. Σήμερα δεν απογειωθήκαμε ξανά. Την επόμενη μέρα πρωινό ξύπνημα, καφές στο χέρι (το πρωινό φαγητό θυσιάστηκε και πάλι για μερικά λεπτά παραπάνω ύπνο) και καθόμαστε με το Νο2 μου για το επιβεβλημένο briefing. Και τις μέρες που ακολούθησαν η ίδια διαδικασία, μέχρι να μας αντικαταστήσουν τη Δευτέρα οι επόμενοι.
Συνηθισμένες μέρες στο γραφείο…

Ιπτάμενος Ελευθέριος Χρήστου