Όλη η Κρήτη μια… λαθρανασκαφή
Στο πόδι η ΕΛ.ΑΣ. και οι αρχαιολογικές υπηρεσίες
Με την τσάπα στο χέρι αρχαιοκάπηλοι κατ’ επάγγελμα και άνθρωποι της διπλανής πόρτας που θέλουν να πιάσουν την “καλή”
Της Ευαγγελίας Καρεκλάκη
Ασύλληπτες διαστάσεις έχει πάρει στην Κρήτη το φαινόμενο της λαθρανασκαφής με σκοπό την αρχαιοκαπηλία. Οι καταγγελίες που φθάνουν κατά καιρούς στις αρμόδιες αρχαιολογικές υπηρεσίες αλλά και στην ΕΛ.ΑΣ καταδεικνύουν ότι υπάρχει σοβαρότατο πρόβλημα. Η αρχαιοκαπηλία δεν περιορίζεται πλέον στη δράση οργανωμένων κυκλωμάτων με διασυνδέσεις στο εξωτερικό. Αρχαιοκάπηλος από ανασκαφή μπορεί να γίνει ο αγρότης, ο οικοδόμος, ο ιδιωτικός υπάλληλος, ο κτηνοτρόφος, ο ψαράς, άνθρωποι της διπλανής πόρτας που εν καιρώ οικονομικής κρίσης, ψάχνουν να πιάσουν την «καλή» και μετατρέπονται σε κυνηγούς αρχαίων θησαυρών, όπως περιγράφουν αστυνομικές πηγές. Το φαινόμενο έχει ενταθεί σε ανησυχητικό βαθμό από το ανατολικότερο άκρο της Κρήτης έως το δυτικότερο με μεγάλη έμφαση να δίνεται σε αρκετές περιοχές του νομού Ηρακλείου.
Δημοσιογραφικές πηγές αναφέρουν ότι σχετικές πληροφορίες έχουν φθάσει στην διάθεση των διωκτικών αρχών, τόσο σε κεντρικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, οι οποίες αξιοποιούνται με τα κατάλληλα μέσα. Οι ίδιες πηγές ενημέρωσης αναφέρουν ότι υπάρχουν ύποπτοι, οι οποίοι βρίσκονται υπό παρακολούθηση.
Σχεδόν καθημερινά αποκαλύπτονται σημάδια λαθρανασκαφής, ακόμα και σε αρχαιολογικούς χώρους.
Νύχτες με φεγγάρι, νύχτες χωρίς φεγγάρι, επιχειρούν μέσα από διαδρομές που δεν τις έχει ο χάρτης να προσεγγίσουν τον στόχο τους και να βρουν κάποιο αρχαίο θησαυρό, ο οποίος θα τους αλλάξει τη ζωή, όπως πιστεύουν.
Στη διάθεση της «Π» έχουν φθάσει απίστευτες καταγγελίες για λαθρανασκαφές, για τον τρόπο και τις ιδιαίτερες προφυλάξεις που λαμβάνουν με …θρησκευτική ευλάβεια οι επίδοξοι αρχαιοκάπηλοι, οι οποίοι «σαρώνουν» στην κρητική ύπαιθρο. Στο «κόκκινο» για λαθρανασκαφές βρίσκονται σύμφωνα με ειδικούς η περιοχή της Μεσαράς και η ευρύτερη περιοχή της Σητείας. Στο Ηράκλειο, οι διωκτικές Αρχές έχουν ενδείξεις για την δράση υπόπτων, ορισμένοι παραπέμφθηκαν και στη Δικαιοσύνη, όμως τα στοιχεία που τελικώς προέκυψαν σε βάρος τους στο πλαίσιο της σχηματιζόμενης δικογραφίας ήταν μάλλον ισχνά και δυσανάλογα της πραγματικής εμπλοκής και δράσης τους στο αντικείμενο, όπως τουλάχιστον τους εμφάνιζαν οι πληροφορίες που είχαν φθάσει στους αστυνομικούς.
Υπάρχουν εκείνοι που εμπλέκονται στο αντικείμενο της διακίνησης ακόμα και συγκυριακά, γιατί ελπίζουν ότι θα εντοπίσουν «λαβράκι» και θα πλουτίσουν. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν πολλοί που την «πατάνε» κοινώς καθώς στην προσπάθεια τους να βρουν αγοραστή για την πώληση των αρχαίων αντικειμένων, ανοίγουν τον κύκλο των ατόμων στον οποίο απευθύνονται με αποτέλεσμα οι πληροφορίες αυτές να φθάνουν στις διωκτικές αρχές που μεθοδεύει την παγίδευση τους με στημένους υποψήφιους αγοραστές. Οι περισσότεροι αναλαμβάνουν την εκτέλεση παραγγελιών από συλλέκτες που ενδιαφέρονται για συγκεκριμένα αντικείμενα, όπως είναι για παράδειγμα αυτά της μινωικής περιόδου. Τα κυκλώματα αυτά προσεγγίζουν τοπικές σπείρες που ασχολούνται συστηματικά με τις λαθρανασκαφές, τους εξοπλίζουν με τα απαραίτητα εργαλεία, με ανιχνευτές τελευταίας τεχνολογίας και περιμένουν τα αποτελέσματα της αναζήτησης ώστε να πληρωθούν αδρά.
Σημειώνεται ότι με βάση την κείμενη νομοθεσία, η παράνομη ανασκαφή με σκοπό την ανεύρεση ή αποκάλυψη αρχαίων αντικειμένων τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών, αν η ανασκαφή τελέστηκε μέσα σε αρχαιολογικό χώρο ή αν ο υπαίτιος τις επιχειρεί κατ’επάγγελμα ή κατά συνήθεια, επιβάλλεται κάθειρξη. Επίσης, όποιος χρησιμοποιεί ανιχνευτή μετάλλων ή άλλα όργανα διασκόπησης χωρίς άδεια, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών, ενώ αν η πράξη αυτή τελέστηκε μέσα σε αρχαιολογικό χώρο επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών.
www.patris.gr
