Από τα πιο μικρά νούμερα μέχρι τα πιο μεγάλα και από το μαύρο χρώμα μέχρι και το λευκό, τα στιβάνια φαίνεται πως αντέχουν στο χρόνο και μάλιστα σε μια εποχή που καθετί μοντέρνο και καινοτόμο έρχεται να αντικαταστήσει το παραδοσιακό.

Το κρητικό αυτό υπόδημα έχει μεγάλη ζήτηση όχι μόνο από τα χωριά του νησιού, αλλά και από το εξωτερικό.

Ο κ. Γιώργος Λιάσκος, που διατηρεί το μαγαζί του στο κέντρο της πόλης, ασχολείται δέκα χρόνια με το επάγγελμα και ξεκίνησε εντελώς τυχαία.

Όπως μας εκμυστηρεύεται, «ένας φίλος μου ασχολούνταν μ’ αυτό. Είχε μια άτυχη οικογενειακή στιγμή και αποφάσισε να αφήσει τη δουλειά. Την πήρα εγώ χωρίς να τη γνωρίζω. Μου έδειξε, και από ‘κει προσπάθησα να το εξελίξω. Προσπάθησα, δηλαδή, να ασχοληθώ με τα στιβάνια και γενικότερα με την κατασκευή του παπουτσιού. Χρόνο με το χρόνο, βήμα με το βήμα».

Ο χρόνος που απαιτείται, ωστόσο, για να φτιαχτεί ένα ζευγάρι στιβάνια δεν είναι λίγος και η διαδικασία είναι δύσκολη υπόθεση:

«Θέλει πολλές ώρες, πολλή αγάπη γι’ αυτό. Αν δεν το αγαπήσεις, δε θα το καταφέρεις. Είναι πολύ δύσκολο, υπάρχουν πάρα πολλές λεπτομέρειες, οι οποίες σε προβληματίζουν, σε ζορίζουν. Φυσικά και θέλει πολύ χρόνο για να μπορέσεις να τις ξεπεράσεις αυτές τις δυσκολίες και να καταφέρεις να φτάσεις σαν μάστορας κάπου. Αλλά το να παρουσιάσεις ένα καλό προϊόν είναι δύσκολο».
Η διαδικασία

Ο κ. Γιώργος υποδέχεται τους πελάτες του, ακούει με προσοχή τι θέλουν και στη συνέχεια προχωράει στην κατάλληλη διαδικασία για να φτιάξει τα στιβάνια. Ποια είναι αυτή;

«Πρώτα απ’ όλα παίρνουμε τα μέτρα του πελάτη. Μετά θα κόψουμε το δέρμα σύμφωνα με τα μέτρα που έχουμε και θα το ράψουμε. Θα φτιάξουμε το καλαπόδι μας στα συγκεκριμένα μέτρα. Θα προσθέσουμε το πετσί από κάτω και μετά θ αρχίσουμε το μοντάρισμα. Εδώ κάνουμε το παραδοσιακό κάρφωμα με τα ξυλόκαρφα. Μετά μπαίνουν τα τακούνια και οι σόλες. Θα το βγάλουμε απ’ το καλαπόδι, θα το τρίψουμε, θα το καθαρίζουμε και θα το περιποιηθούμε. Και αφού στεγνώσει, είναι έτοιμο να πάει στον πελάτη».

Φυσικά στη συζήτηση για την κατασκευή των στιβανιών, οι πιο τεχνικές λεπτομέρειες αποφεύχθηκαν, και χωρίς αυτές όμως, μπορεί να καταλάβει κανείς πόσο χρονοβόρα διαδικασία είναι. Γι’ αυτό και από το μαγαζί δίνουν χρόνο παράδοσης είκοσι μέρες έως ένα μήνα. Συγκεκριμένα, για να ολοκληρωθεί το στιβάνι χρειάζονται τέσσερις εργάσιμες μέρες, ενώ χρόνος απαιτείται και για να στεγνώσουν τα πετσιά.

Ενδιαφέρον προκαλεί το ποιοι επιλέγουν σήμερα τα στιβάνια. Είναι μικροί σε ηλικία; Είναι μεγάλοι; Μένουν κυρίως στην επαρχία ή και μέσα στο Ηράκλειο; Ο κ. Γιώργος έρχεται να απαντήσει σε όλα αυτά τα ερωτήματα:

«Στα στιβάνια η επαρχία κρατάει την πρωτιά, αλλά και από το Ηράκλειο μέσα υπάρχουν αρκετοί. Βλέπω νέα παιδιά να έρχονται και να δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και σε πιο μοντέρνα, πέρα απ’ το στιβάνι, παπούτσια.

»Όταν λέω μοντέρνα, εννοώ παπούτσια πιο casual που κυκλοφορούν και σε βιτρίνες. Και αυτό έχει ένα κοινό. Έχουν αρχίσει να ζητούν κάτι χειροποίητο, για να αποφύγουν το τυποποιημένο, και σαφώς για να μπορεί να προσαρμοστεί το στυλ του παπουτσιού στις ιδιαιτερότητες του κάθε ποδιού».

Η τιμή για ένα ζευγάρι στιβάνια είναι στα 200 ευρώ και, όπως μας λέει ο κ. Γιώργος, «δεν κάνουμε έκπτωση στην ποιότητα».
Στο εξωτερικό

Τα στιβάνια όμως κάνουν… διεθνή καριέρα και δεν περιορίζονται μόνο στην Κρήτη ή γενικά στην Ελλάδα:

«Αν και το μεγαλύτερο ποσοστό αγοραστών είναι Κρητικοί, τα στιβάνια έχουν φτάσει παντού. Όλοι οι τσαγκάρηδες στέλνουν στο εξωτερικό, δεν είναι κάτι που κάνω μόνο εγώ. Μια μεγάλη αγορά σ’ εμάς είναι η Γερμανία, διότι έχουμε πάρα πολλούς Έλληνες ομογενείς εκεί.

»Στέλνουμε στην Αυστραλία, που κι εκεί έχουμε πολλούς Έλληνες και όποτε περνάνε από ‘δω το καλοκαίρι, μας επισκέπτονται. Συχνά Εγγλέζοι και Νεοζηλανδοί, που έχουν πολεμήσει οι πρόγονοί τους στην Κρήτη, έρχονται και μας λένε ιστορίες.

»Θέλουν, για παράδειγμα, να έχουν στιβάνια, επειδή τα φορούσε ο παππούς τους. Είναι ένα προϊόν που έχει πολύπλευρη προσέγγιση. Γενικότερα, στην Ευρώπη στέλνουμε τις περισσότερες φορές σε συσχετισμό με κάποιο ελληνικό στοιχείο».
Ιστορία από τα παλιά: Ο Τουρκοκρητικός με τα λευκά στιβάνια!

Ενώ βλέπουμε διάφορα στιβάνια στο χώρο, το… μάτι “πέφτει” κατευθείαν πάνω σε ένα λευκό ζευγάρι, και ο κ. Γιώργος αρχίζει να ξετυλίγει το κουβάρι μιας ιστορίας από τα παλιά.

«Μου έρχεται στο μυαλό ένας ιδιαίτερος άνθρωπος, ένας Τουρκοκρητικός, ο οποίος είχε διατελέσει και δήμαρχος σε μια πόλη της Τουρκίας και ήταν εδώ προσκεκλημένος, με μια ανταλλαγή πολιτιστική του Δήμου. Ήρθε από ‘δω, ψώνισε λευκά στιβάνια και στη συνέχεια φωτογραφήθηκε σε τούρκικη εφημερίδα. Μου έστειλαν το απόκομμα για να με ευχαριστήσουν οι άνθρωποι. Ήταν κάτι πολύ ωραίο σαν γεγονός, διότι αυτοί ήρθαν εδώ, τραγούδησαν με τη χορωδία τους και ντύθηκε ο δήμαρχός τους με το στιβάνι το άσπρο σε εκδήλωση που κάνανε. Ήταν δηλαδή πολύ ενδιαφέρον».

Για το τέλος, ο κ. Γιώργος τονίζει για άλλη μια φορά πόσο σημαντικό είναι να αγαπάς αυτό που κάνεις και απόδειξη αυτού αποτελεί αναμφισβήτητα η εμπιστοσύνη που για χρόνια τού δείχνει ο κόσμος, επιλέγοντας στιβάνια από τα χέρια του…

Ρεπορτάζ: Γιώτα Αρχοντάκη

neakriti.gr