Ένα βήμα παραπέρα έκανε σήμερα ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, που εμφανίστηκε εκ νέου “πυρ και μανία” για το κυβερνητικό μαχαίρι στα κονδύλια στο Βόρειο Οδικό Άξονα και εκτίμησε χωρίς περιστροφές πως η εισβολή ιδιωτών και διοδίων στο νησί φαίνεται να δουλεύεται βήμα-βήμα εκφράζοντας την αντίθεση του σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο .
Και η Κρήτη είναι Ελλάδα, σημείωσε με νόημα, υπογραμμίζοντας πως από Σεπτέμβρη σχεδιάζεται πραγματικός ξεσηκωμός Αρχών, φορέων και κατοίκων προκειμένου να ασκηθούν πιέσεις και η Κρήτη να λάβει τα απαραίτητα κονδύλια για οδικά έργα.
Ο περιφερειάρχης απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων εξέφρασε την αντίδρασή του για τα «ψίχουλα» της διαβούλευσης για την Κρήτη από το υπουργείο Υποδομών, τονίζοντας ότι χρειάζεται άμεσα πολιτική βούληση από την κυβέρνηση, ενώ εξέφρασε την αντίθεσή του στα διόδια. Παράλληλα επισήμανε ότι μπορούν να βρεθούν ευρωπαϊκοί και εθνικοί πόροι για την ολοκλήρωσή του οδικού έργου που έχει να κάνει με την τοπική ανάπτυξη αλλά και τη δημόσια ασφάλεια των κατοίκων του νησιού και των τουριστών. Ο κ. Αρναουτάκης επίσης έστειλε μήνυμα στην κυβέρνηση και προς κάθε κατεύθυνση, ότι η Κρήτη είναι μέρος της Ελλάδας και οφείλει η εκάστοτε κυβέρνηση να ανταποδίδει στην Κρήτη αυτά τα οποία δίνει στον εθνικό προϋπολογισμό.
Συγκεκριμένα ο περιφερειάρχης Κρήτης κ. Αρνουτάκης δήλωσε πως «αυτό που χρειάζεται είναι να υπάρχει μια πολιτική βούληση για να γίνει αυτό το μεγάλο αναπτυξιακό έργο στο νησί μας. Έχουμε δει ότι ολοκληρώνονται οι μεγάλοι οδικοί άξονες στην υπόλοιπη Ελλάδα, έτσι λοιπόν και η Κρήτη δικαιούται αυτό το μεγάλο αναπτυξιακό έργο υπέρ των πολιτών, υπέρ των τουριστών, υπέρ της ασφάλειας όλων μας. Η Περιφέρειά μας με την έναρξη της νέας θητείας ξεκινά πανστρατιά από όλους τους Κρητικούς και διεκδικεί από την κυβέρνηση να βρει τους πόρους για να γίνει αυτό το μεγάλο έργο. Μπορούν να βρεθούν ευρωπαϊκοί και εθνικοί πόροι για να ολοκληρωθεί. Παράλληλα βέβαια πρέπει να δούμε και την ολοκλήρωση όλων των μελετών γιατί αυτή τη στιγμή υπάρχουν κάποιες μελέτες που είναι έτοιμες, πρέπει όμως να ωριμάσουν, και κάποιες άλλες να ολοκληρωθούν, και μαζί πάντα με τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης που εμείς υποστηρίζουμε ότι πρέπει να ενισχυθεί και να ενδυναμωθεί και να υπάρχουν οι χρηματοδοτήσεις, όλοι μαζί, μια γροθιά, οι φορείς της Κρήτης να διεκδικήσουν αυτό το μεγάλο έργο».
Σε ερώτηση δημοσιογράφου αν τα χρήματα «ψίχουλα» της διαβούλευσης του υπουργείου είναι προάγγελος για να μπει ιδιώτης στο ΒΟΑΚ και να δούμε διόδια, ο κ. Αρνουτάκης δήλωσε: «Ναι, αυτή είναι και η βούληση του υπουργείου. Εμείς είχαμε δηλώσει τη θέση μας και την προεκλογική περίοδο. Είμαστε ενάντια στα διόδια στην Κρήτη, γιατί μπορούν να βρεθούν τρόποι. Έχω επικοινωνήσει με τον υπουργό, περιμένουμε μια συνάντηση με τον πρωθυπουργό η οποία δεν έχει γίνει ακόμα για διάφορους λόγους, όμως εκτιμώ ότι μέσα στο Σεπτέμβρη θα έχουμε κάποιες εξελίξεις για το θέμα αυτό και θα αποδείξουμε ότι μπορούν να βρεθούν πόροι».
Σε άλλη ερώτηση αν γνωρίζει κάτι παραπάνω για τη βούληση του υπουργείου ο περιφερειάρχης δήλωσε: «Βλέπετε ότι από τη στιγμή που στη νέα προγραμματική περίοδο δίνονται τόσα χρήματα σε έργα από μετρό, από αεροδρόμια, από σιδηροδρόμους, από οδικούς άξονες – 1,5 περίπου δισεκατομμύριο πήγαν στους υπόλοιπους οδικούς άξονες – και η Κρήτη ανήκει στην Ελλάδα, και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνά κανείς ότι είναι μέρος της Ελλάδας, οφείλει η εκάστοτε κυβέρνηση να ανταποδίδει στην Κρήτη αυτά τα οποία δίνει στον εθνικό προϋπολογισμό».
Άλλωστε είναι ξεκάθαρο πως δε φτάνουν ούτε για τα μισά έργα που πρέπει να γίνουν στο Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης τα 125 εκατομμύρια που λέει πως θα δώσει το υπουργείο για το σκοπό αυτό μέσα στην πενταετία.
Αυτό εκτιμούν οι αρμόδιοι, οι οποίοι μάλιστα εκφράζουν το φόβο πως, αν το υπουργείο και η κυβέρνηση δεν προσφερθούν να συμβάλουν με κάτι παραπάνω και να φανούν γενναιόδωροι για το πολυπόθητο έργο της αναβάθμισης του ΒΟΑΚ, μόνη διέξοδος είναι αυτή της παραχώρησης τμημάτων του σε ιδιώτες, που θα ενδιαφερθούν για το “σουλούπωμα” όχι βέβαια με το αζημίωτο, αλλά με όρο την εκμετάλλευσή του για ορισμένο χρόνο.
Για το λόγο αυτό και τα στελέχη του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης καλούν σε συστράτευση όλους, ενώ με νέα πρόταση προς το υπουργείο Υποδομών διεκδικούν συμπληρωματικά χρηματοδότηση 600 εκατ. ευρώ.
Ευρεία σύσκεψη για τα “ψίχουλα”
Μάλιστα, σε ευρεία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε χθες στα Χανιά, ανακοινώθηκε πως η αντιπρόταση στα 125 εκατ. ευρώ χρηματοδότησης είναι τεκμηριωμένα η Κρήτη να ζητήσει 600 εκατομμύρια ευρώ για οδικά έργα άκρως απαραίτητα για το νησί.
Η πρόταση αυτή κατατέθηκε στο Δ.Σ. από τον πρόεδρο του Οργανισμού και γ.γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης κ. Γρηγόρη Ροκαδάκη, ώστε να σταλεί στο ΥΠΟΜΕΔΙ, στα πλαίσια της διαβούλευσης για το Ε.Π. του υπουργείου. Η πρόταση αυτή αφορά στα έργα για το Βόρειο Οδικό Άξονα (ΒΟΑΚ), τεκμηριωμένη και στα πλαίσια του εφικτού, από το διευθυντή Συγκοινωνιακών Έργων και πρώην δ/ντή ΕΥΔΕ/ΒΟΑΚ κ. Γεώργιο Αγαπάκη για το ΣΕΣ, και το διευθύνοντα σύμβουλο ΟΑΚ Α.Ε. κ. Λευτέρη Κοπάση, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχικές προτάσεις έχουν χαμηλή χρηματοδότηση για το ΒΟΑΚ (125 εκατ. ευρώ).
Αν καταστεί εφικτό να βρεθούν τα χρήματα αυτά, τότε, σύμφωνα με το διευθυντή Συγκοινωνιακών Έργων Γιώργο Αγαπάκη, θα μπορέσει να φτιαχτεί πάνω από το μισό χιλιομετρικά κομμάτι δρόμου από τα Χανιά έως τον Άγιο Νικόλαο. Πάντως, ο Οργανισμός ζητά την άμεση ενεργοποίηση όλων των φορέων και δη των βουλευτών, προκειμένου να πιεστεί όσο το δυνατόν περισσότερο η κεντρική Πολιτεία.
Συγκεκριμένα, η πρόταση βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες, και συγκεκριμένα στη χρηματοδότηση των μελετών άμεσα, στη χρηματοδότηση ώριμων έργων που φτάνουν τα 600 εκατομμύρια, σε βραχυπρόθεσμες μελέτες για την οδική ασφάλεια και στη σύνταξη της στρατηγικής μελέτης. Η πρόταση παρουσιάστηκε στο Δ.Σ. του ΟΑΚ και έγινε ομόφωνα αποδεκτή, ενώ απεστάλη στο ΥΠΟΜΕΔΙ, στο πλαίσιο της διαβούλευσης για το Ε.Π. του υπουργείου, ενόψει και του ραντεβού που εκκρεμεί με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά.
Στο όριο ο Β.Ο.Α.Κ
Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής συμπεράσματα πάντως, ο ΒΟΑΚ έχει ήδη ξεπεράσει προ πολλού τη λειτουργική του δυνατότητα, ενώ οι ανάγκες των μετακινήσεων και των μεταφορών στη βόρεια Κρήτη συνεχώς αυξάνονται. Ως εκ τούτου λοιπόν, όπως τονίζεται μεταξύ άλλων, πρέπει να αυξηθεί ο ρυθμός εξέλιξης της κατασκευής του το συντομότερο, όχι μόνο στα πλαίσια των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων (ΕΣΠΑ-ΣΕΣ κ.λπ.), αλλά ενδεχομένως σε συνδυασμό και με άλλες μεθόδους χρηματοδότησης (π.χ. παραχώρηση).
Αναλυτικότερα, κρίσιμα θέματα για την προώθηση της ολοκλήρωσης του ΒΟΑΚ είναι: Η χρηματοδότηση των υπό εκπόνηση μελετών, προκειμένου αυτές να αποκτήσουν υψηλή ωριμότητα και να ενταχθούν τα αντίστοιχα έργα στο ΣΕΣ. Απαιτούμενη χρηματοδότηση για το 2014: 5.000.000 ευρώ και 3.000.000 ευρώ για το 2015. Η ένταξη και δημοπράτηση στο ΣΕΣ 10 έργων BOAK-NOAK, με συνολικό προϋπολογισμό 643,5 εκατ. ευρώ και μήκος οδικών τμημάτων για κατασκευή 65 Κm.
Η τεχνικοοικονομική διερεύνηση στο πλαίσιο ενός στρατηγικού σχεδίου αναφοράς, για τις δυνατότητες-μεθόδους και τρόπους χρηματοδότησης όλων εκείνων των οδικών τμημάτων-έργων του ΒΟΑΚ για τα οποία δε θα εξασφαλιστούν είτε πλήρεις μελέτες, είτε πόροι, με προοπτική ο ΒΟΑΚ να ολοκληρωθεί συνολικά το συντομότερο δυνατόν και με χρονικό ορίζοντα 15ετίας. Έτσι θα πρέπει να υλοποιηθεί η ένταξη και άμεση εκπόνηση μιας μελέτης Στρατηγικού Σχεδιασμού για όλο το ΒΟΑΚ, από τη μία άκρη μέχρι την άλλη. Και, τέλος, η υλοποίηση προγράμματος οδικής ασφάλειας στο ΒΟΑΚ και το ΝΟΑΚ, με σκοπό τη βραχυπρόθεσμη δημοπράτηση και εκτέλεση έργων βελτίωσης του οδικού περιβάλλοντος, με προϋπολογισμό τουλάχιστον 15 εκατ. ευρώ, ύστερα από την εκπόνηση 2-4 μελετών οδικής ασφάλειας αμοιβής περί τις 500.000 ευρώ. Εφαρμογή προγράμματος συστηματικών κοινωνικών δράσεων με τη σύνταξη “κανόνων οδικής συμπεριφοράς στο ΒΟΑΚ”, σε συνεργασία με τους μελετητές, την Τροχαία, το ΕΚΑΒ, τους εκπροσώπους των συναφών επαγγελματικών φορέων των Δήμων και της Περιφέρειας.
Την ίδια ώρα, όπως αναφέρθηκε, σύμφωνα με την υφιστάμενη κατάσταση, λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης της βόρειας Κρήτης, η οποία δημιουργεί συνεχώς αυξανόμενους κυκλοφοριακούς φόρτους, προκύπτει η ανάγκη αναβάθμισης του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης. Και λέγοντας αναβάθμιση, εννοείται η βελτίωση των γεωμετρικών χαρακτηριστικών σε οριζοντιογραφία, μηκοτομή και της διατομής, είτε με βελτίωση της σημερινής του μορφής (διαπλάτυνση), είτε με νέα χάραξη, έτσι ώστε η μέση ταχύτητα κυκλοφορίας να είναι περί τα 90 km/h.
Βαρύς ο φόρος αίματος
Όπως επισημαίνεται, με δεδομένο ότι, σύμφωνα με έρευνα των καθηγητών του Πολυτεχνείου Κρήτης Ζοπουνίδη-Νικολαράκη, οι νεκροί επί του ΒΟΑΚ είναι περί τους 60, ενώ οι σοβαρά τραυματίες περί τους 100, με βασικό κριτήριο τον ανθρώπινο παράγοντα, θα πρέπει να υλοποιηθούν συστηματικές κοινωνικές δράσεις, όπως η δημιουργία «κοινωνικής ενημέρωσης-συμφωνίας» για τις «εντολές-κανόνες οδικής συμπεριφοράς στο ΒΟΑΚ», σε συνεργασία με τους μελετητές, την Τροχαία, το ΕΚΑΒ, τους εκπροσώπους των επαγγελματικών αυτοκινήτων (φορτηγά, ταξί, rent cars), των ξενοδόχων, των Δήμων και της Περιφέρειας.
Οι κανόνες αυτοί θα τυπώνονται εν συνεχεία σε ενημερωτικό φυλλάδιο σε 3-4 βασικές γλώσσες, που θα διανέμεται από τους φορείς, πράγμα στο οποίο, όπως αναφέρεται, βασικό ρόλο, σε συνεργασία και με άλλους θεσμικούς φορείς, μπορεί να διαδραματίσει ο ΟΑΚ Α.Ε.
Σημειώνεται εξάλλου πως το Παρατηρητήριο της Οδικής Ασφάλειας του TEE, σε σχέση με τα τροχαία ατυχήματα στη χώρα μας, μεταξύ των άλλων διατυπώνει ότι «το πλήθος των δυστυχημάτων και ατυχημάτων που σημειώθηκαν κατά μήκος του ΒΟΑΚ επαναφέρει κατά τρόπο επιτακτικό το μείζον πρόβλημα του οδικού άξονα, ο οποίος είναι ο μόνος από τους έξι βασικούς οδικούς άξονες της χώρας χωρίς ορατό χρονοδιάγραμμα μετατροπής του σε αυτοκινητόδρομο.
Επισημαίνεται ότι στο σύνολο των 300 km τα τελευταία 40 χρόνια κατασκευάστηκαν μόλις 41 km (ποσοστό 13%), με διαχωρισμένα τα οδοστρώματα ανά κατεύθυνση, ενώ η συνεισφορά της Κρήτης σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο είναι αντιστρόφως ανάλογη. Η χρηματοδότηση και η ολοκλήρωση των έργων που αντιστοιχούν στις μελέτες που έχουν προκηρυχθεί και συντάσσονται για το ΒΟΑΚ, δηλαδή για τα 150 km τουλάχιστον, μέσω του ΕΣΠΑ 2007-2015. Προώθηση των μελετών για τα υπόλοιπα τμήματα του ΒΟΑΚ, καθώς και των συνδέσεων με τις πόλεις, τα αεροδρόμια και τα λιμάνια του νησιού. Άμεση σύνταξη μελέτης σκοπιμότητας που, λαμβάνοντας υπόψη τα προηγούμενα ως δεδομένα, θα αναδείξει τον καλύτερο τρόπο και μέθοδο για ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό, εκτέλεση και λειτουργία, ώστε να επιτευχθεί επιτέλους η συνολική και ριζική αντιμετώπιση του θέματος αποτελεσματικά και άμεσα προς όφελος του έργου αλλά και των πολιτών».
Ρεπορτάζ: Μαρία Αντωνογιαννάκη – Φιλία Σαριδάκη
