Γιατί τα αυτοάνοσα νοσήματα εμφανίζουν έξαρση;

Όλα τα ερωτήματα που μπορεί να γεννιούνται στον καθένα μας γύρω από τα αυτοάνοσα νοσήματα αναμένεται να απαντηθούν στην ομιλία με τίτλο “Αυτοάνοσα νοσήματα. Τι πρέπει να γνωρίζουμε. Τρόποι αντιμετώπισής τους. Διατροφικές επιλογές. Πώς επιδρούν”, που θα πραγματοποιηθεί στο Ηράκλειο σήμερα, στην αίθουσα “Μανόλης Καρέλλης” στην Ανδρόγεω (1ος όροφος), στις 6 το απόγευμα, με ελεύθερη είσοδο.

Την εκδήλωση διοργανώνει ο ΜΚΟ “Μείον Ένα”. Το θέμα “Τι είναι τα αυτοάνοσα νοσήματα, πόσα είδη υπάρχουν και ποιοι οι τρόποι αντιμετώπισής τους” θα καλύψει η ειδική ρευματολόγος, εξειδικευμένη στα αυτοάνοσα νοσήματα, Μαριλένα Μαμουλάκη-Προκοπάκη.

Στην πόλη μας ωστόσο, προκειμένου να μιλήσει στην ομιλία αυτή, θα βρεθεί και ο γνωστός κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος ΒSc, MSc, PhD, διδάκτωρ Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, πρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας, dr. Δημήτρης Γρηγοράκης.

Ο κ. Γρηγοράκης έχει γράψει δύο σπουδαία βιβλία για τα αυτοάνοσα νοσήματα και θα αναλύσει τον σημαντικό ρόλο της διατροφής στην κατηγορία αυτών των νοσημάτων. Την όλη συζήτηση θα συντονίσει η δημοσιογράφος και συγγραφέας κ. Εύα Ντελιδάκη, ενώ θα προσφερθούν μπουφές, τσάι και βότανα στους παρευρισκόμενους. Χορηγός επικοινωνίας της εκδήλωσης είναι ο Όμιλος της “ΚΡΗΤΗ TV”.

Ας δούμε όμως τι μας λέει ο ίδιος ο κ. Γρηγοράκης για τα αυτοάνοσα νοσήματα, ο οποίος ρίχτηκε στη μάχη για την ενημέρωση του κόσμου σχετικά με αυτά, έχοντας και ο ίδιος νοσήσει από κάποιο αυτοάνοσο νόσημα. Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε μας συμβουλεύει για τα αυτοάνοσα, δίνοντάς μας μια γεύση για τα ενδιαφέροντα πράγματα που θα ειπωθούν στη σημερινή εκδήλωση.

Τι είναι τα αυτοάνοσα νοσήματα και πού οφείλονται; Πόσα είδη υπάρχουν; Ποιοι οι τρόποι αντιμετώπισής τους; Είναι κληρονομική η φύση τους;

«Σήμερα υπάρχουν περισσότερες από 120 γνωστές χρόνιες μη αναστρέψιμες παθήσεις, που εμφανίζουν ως κοινό σημείο αναφοράς (προσβολής) το ανοσοποιητικό σύστημα. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Υγείας (ΝΙΗ 2005) κάνει λόγο για μια οικογένεια με πάνω από 160 χρόνιες ανίατες αυτοάνοσες ασθένειες, οι οποίες αναπτύσσονται όταν υποκείμενες βλάβες στο ανοσοποιητικό σύστημα οδηγούν τον οργανισμό στο να επιτεθεί στα δικά του όργανα, ιστούς και κύτταρα. Η βλάβη που προκαλείται από το ανοσοποιητικό σύστημα σε ορισμένους ιστούς μπορεί να είναι μόνιμη ή παροδική. Η αντιμετώπισή τους είναι διττή και περιλαμβάνει αφενός την αναχαίτιση του αίτιου που απορρυθμίζει το ανοσοποιητικό και φυσικά του συμπτώματος στο όργανο στόχο.

Η διατροφική προστασία του ανοσοποιητικού πρέπει να αποτελεί κυρίαρχο μέλημα και, φυσικά, μπορεί να πραγματοποιηθεί σε συνδυασμό με οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή. Τα γονίδια που κληρονομούν οι άνθρωποι συνεισφέρουν στην προδιάθεση για την εκδήλωση κάποιου αυτοάνοσου νοσήματος. Για να το εμφανίσουν, όμως, χρειάζεται να επιδράσουν και άλλοι παράγοντες».

Είχατε κι εσείς ταλαιπωρηθεί από κάποιο αυτοάνοσο νόσημα. Πώς το ξεπεράσατε; Τι συμβουλεύετε κάποιον που πάσχει από αυτοάνοσο νόσημα;

«Στα τέλη της δεκαετίας το 1900, στην προσπάθειά μου να κόψω τα νύχια μου με νυχοκόπτη, έκοψα περισσότερο από όσο έπρεπε το νύχι μου. Δυστυχώς, ύστερα από αρκετό χρονικό διάστημα και ενώ η πληγή είχε σχεδόν κλείσει, έκανε την εμφάνισή του μύκητας. Ετεροχρονισμένα, άρχισα να περιποιούμαι ειδικά το νύχι. Για κάποια χρόνια κράτησα σταθερή την κατάσταση, μέχρι που διαπίστωσα ότι είχε αρχίσει να προσβάλλεται από μύκητα και το απέναντι νύχι στο αριστερό μου χέρι. Αυξημένες επαγγελματικές και οικονομικές υποχρεώσεις σε συνδυασμό μού δημιουργούσαν μια επιβαρυμένη ψυχολογική κατάσταση. Ήταν φανερό λοιπόν ότι επρόκειτο για ονυχομυκητίαση αυτοάνοσης αιτιολογίας.

Το 2010 ολοκλήρωσα, ύστερα από πολλά χρόνια επιστημονικής γνώσης, έρευνας και καθημερινής παρακολούθησης, τη συγγραφή του δεύτερου βιβλίου μου με τίτλο “Η νέα αντιοξειδωτική δίαιτα ORAC”. Το σκεπτικό του βιβλίου αναφερόταν σε ένα απόλυτα “προστατευτικό” αντιοξειδωτικό διατροφικό μοντέλο. Τότε ακριβώς κατάλαβα ότι έπρεπε να αντιμετωπίσω αποτελεσματικά το καταστροφικό τρίπτυχο: απορυθμισμένο ανοσοποιητικό – οξειδωτικό στρες – φλεγμονή. Αύξησα τη φυσική μου δραστηριότητα, αποφάσισα να έχω λιγότερο άγχος και, φυσικά, πρόσθεσα στη διατροφή μου αντιοξειδωτικές ουσίες σε καθημερινή βάση. Και εδώ ακριβώς συνέβη το “θαύμα”! Το πρόβλημα της ονυχομυκητίασης άρχισε να υποχωρεί σταδιακά».

Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της διατροφής για τα αυτοάνοσα νοσήματα;

«Τα αυτοάνοσα νοσήματα σχετίζονται άμεσα με διατροφικές ελλείψεις. Και η ανεπάρκεια της βιταμίνης D επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στην επικράτηση των αυτοάνοσων ασθενειών. Πιο συγκεκριμένα, σημαντικές συσχετίσεις έχουν παρουσιαστεί για τη σκλήρυνση κατά πλάκας, τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto, την ψωρίαση, την κοιλιοκάκη, τη νόσο Crohn, τη ρευματοειδή αρθρίτιδα και τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν σήμερα ότι ολόκληρος ο δυτικός κόσμος (και φυσικά η Ελλάδα) βρίσκεται αντιμέτωπος με πανδημία έλλειψης βιταμίνης D. Η τροποποίηση της διατροφικής συμπεριφοράς προς ανοσοπροστατευτική κατεύθυνση (κοντά στην εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων) θα πρέπει να αποτελεί τη βασική προτεραιότητα όλων και κυρίως των νεοδιαγνωσθέντων ασθενών».

Τι ποσοστό Ελλήνων εμφανίζει κάποια αυτοάνοση διαταραχή;

«Υπολογίζεται σήμερα ότι 1 στους 10 ενήλικες Έλληνες εμφανίζει κάποια αυτοάνοση διαταραχή. Τα νοσήματα, με σημείο αναφοράς το ανοσοποιητικό, όπως είναι οι θυρεοειδίτιδες, σκλήρυνση κατά πλάκας, ρευματοειδής αρθρίτιδα, ψωρίαση, νόσος Crohn, έκζεμα, λεύκη, κοιλιοκάκη κ.λπ., παρουσιάζουν σημαντική έξαρση τα τελευταία χρόνια στον ελληνικό πληθυσμό».

Έχετε εκδώσει δύο βιβλία για τα αυτοάνοσα νοσήματα και τη διατροφή. Μιλήστε μας λίγο γι’ αυτά, αλλά και για τις σημαντικές συμβουλές που μπορεί να λάβει όποιος τα διαβάσει.

«Το βιβλίο “Αυτοάνοσα, ανοσοποιητικό και διατροφή” μας μυεί στην έννοια της “ανοσοπροστατευτικής” διατροφής. Στο βιβλίο “Βιταμίνη D: Μία θρεπτική ουσία – χίλιες δράσεις υγείας!” ο αναγνώστης θα λάβει όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες για τη βιταμίνη D».

Ποια τρόφιμα είναι καλό να καταναλώνουμε; Υπάρχουν κανόνες;

«Τα 3-Α της διατροφής και της υγείας (ανοσοπροστατευτική, αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδης προστασία) μπορούν να προσφέρουν σημαντική προστασία στο ανοσοποιητικό, ενδυναμώνοντας τη φυσική άμυνα του οργανισμού. Προς την κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να πραγματοποιούμε κατάλληλες επιλογές ανάμεσα στις διάφορες ανοσοπροστατευτικές τροφές. Αυτές είναι: συκώτι, ελιές, αβγό, ξηροί καρποί (καρύδια), θαλασσινά, ψάρια (μικρά με το κόκκαλο), λιναρόσπορος, γιαούρτι, κεφίρ και όσπρια. Να επιλέγουμε “πικρά” τρόφιμα: πικραμύγδαλα, “ιταλικά” χόρτα, ελιές και κανέλα. Προτεινόμενα αφεψήματα: πράσινο τσάι και κρόκος Κοζάνης. Καθημερινά ένα ποτήρι φρέσκος φυσικός χυμός φρούτων με κρόκο Κοζάνης. Αντικατάσταση των “λευκών” τροφίμων (ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι) με “σκούρα”. Να αποφεύγουμε το ζωικό λίπος και τα τρανς λιπαρά (τηγανισμένα λάδια κ.λπ.), τη ζάχαρη και τα γλυκά. Να λαμβάνουμε άφθονη ποσότητα νερού και φυσικών χυμών φρούτων και όλα αυτά σε συνδυασμό με καθημερινό ύπνο 7-9 ώρες, σωματική άσκηση και φυσιολογικό σωματικό βάρος».

Σε τι οφείλονται τα αυτοάνοσα;

Στο πού οφείλονται οι εξάρσεις στα αυτοάνοσα αναφέρθηκε η ειδική ρευματολόγος Μαριλένα Μαμουλάκη, τονίζοντας πως «τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται μια πτώση του βιοτικού και οικονομικού επιπέδου, πράγμα που κάνει δύσκολη την πρόσβαση του μέσου πληθυσμού σε γιατρούς, και έχει ως συνέπεια την καθυστέρηση της διάγνωσης. Επιπλέον, η εποχή μας μαστίζεται από έντονο στρες και κατάθλιψη για διάφορους λόγους, με αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις να πέφτει η άμυνα του οργανισμού μας και να βρίσκουν έτσι ευκαιρία τα αυτοάνοσα να εμφανιστούν. Δυστυχώς, εμφανίζονται και σε μικρά παιδιά. Σκοπός μας με την εκδήλωση αυτή είναι να ενημερώσουμε τον κόσμο, ώστε να επισκεφτεί το σωστό γιατρό, που είναι ο ρευματολόγος».